زینب سادات معنوی؛ مسلم طاهری
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 189-206
چکیده
مقاله حاضر درصدد بررسی «خودنمایی زنان در فضای مجازی بهمثابه یک آسیب اجتماعی» است و برای مقابله با آن، راهکارهایی ارائه میشود. امروزه بخش عظیمی از حضور اجتماعی افراد در فضای مجازی ساماندهی شده است. این فضا میتواند بهمثابه فرصتی طلایی یا بحران و آسیبی جدی تلقی شود. از سوی دیگر، گرایش به زیبایی در تمام افراد بهویژه زنان ...
بیشتر
مقاله حاضر درصدد بررسی «خودنمایی زنان در فضای مجازی بهمثابه یک آسیب اجتماعی» است و برای مقابله با آن، راهکارهایی ارائه میشود. امروزه بخش عظیمی از حضور اجتماعی افراد در فضای مجازی ساماندهی شده است. این فضا میتواند بهمثابه فرصتی طلایی یا بحران و آسیبی جدی تلقی شود. از سوی دیگر، گرایش به زیبایی در تمام افراد بهویژه زنان بهطور ذاتی وجود دارد زمانی که تمایل به سمت زیبایی با میل به نمایش آن همراه میگردد، زمینهای را مهیا میکند که ممکن است به خودنمایی منجر شود و دیگر یک مسئله خصوصی و مربوط به حیات فردی انسان نیست بلکه در اجتماع و حوزه عمومی نیز نمود پیدا میکند. خودنمایی زنان در فضای مجازی میتواند عامل اثرگذاری محسوب شود که پیامدهای قابلتأمل را به دنبال دارد. این مقاله مبتنی بر روش کیفی توصیفی و تحلیلی سامان مییابد و در پی آن است که به علل خودنمایی زنان در فضای مجازی و روشهای تأثیرگذار در فرایند خودنمایی آنان و راهکارهای مقابله با آسیبهای حاصل شده از این بحران بپردازد.
کریم خانمحمدی؛ مریم غازی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 129-144
چکیده
آسیبهای اجتماعی نوظهور، آسیبهایی هستند که بر اثر فناوریهای جدید ارتباطی مانند اینترنت، ماهواره، تلفنهای هوشمند و شبکههای اجتماعی و پیامرسان ایجاد شدهاند و تأثیرات مهمی بر فرد و بهتبع آن جامعه داشتهاند. این آسیبها که به دو دسته اجتماعی و روانشناختی تقسیم میشوند، به دلیل استفاده بیشتر و خصوصیات ویژه روانشناختی ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی نوظهور، آسیبهایی هستند که بر اثر فناوریهای جدید ارتباطی مانند اینترنت، ماهواره، تلفنهای هوشمند و شبکههای اجتماعی و پیامرسان ایجاد شدهاند و تأثیرات مهمی بر فرد و بهتبع آن جامعه داشتهاند. این آسیبها که به دو دسته اجتماعی و روانشناختی تقسیم میشوند، به دلیل استفاده بیشتر و خصوصیات ویژه روانشناختی زنان، بر این قشر از جامعه تأثیری دوچندان دارند. به نظر میرسد زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر فضای مجازی قرار میگیرند و درنتیجه آسیبهای فضای مجازی بر آنان بیشتر از مردان است. از طرفی به دلیل نقش ویژه زنان در مدیریت خانواده و تربیت فرزند، آسیبهایی که براثر فضای مجازی بر آنان وارد میشود، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در حال حاضر بسیاری از زنان ایرانی، زمان زیادی از وقت خود در شبانهروز را در شبکههای اجتماعی سپری میکنند. از میان شبکههای اجتماعی، اینستاگرام بهعنوان رسانهای تصویر محور، تأثیرات بیشتری بر زنان دارد و درنتیجه میتواند آسیبهای بیشتری را نیز به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با رصد کاربران زن اینستاگرام و تحلیل کنشگری آنان، درصدد بررسی آسیبهای اجتماعی اینستاگرام بر زنان ایرانی است. در یک نگاه کلی، مهمترین این آسیبها عبارتاند از: سایبر سکس، تعرض جنسی، روابط آزاد با نامحرم و خیانت سایبری، عادیسازی بیاخلاقی، مدگرایی، اعتیاد مجازی، افشای حریم خصوصی، بیتوجهی به انجام دستورات دینی ازجمله رعایت عفاف و حجاب، تغییرات فرهنگی، مشکلات روحی و روانی، میل به ابراز وجود، جلوهگری خود ایدئال، فردگرایی و تضعیف نقش مادری و همسری
سعیده تمیزکار؛ صدیقه مهدوی کنی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 145-162
چکیده
نهاد خانواده بهعنوان مقدسترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصتها و چالشهای رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآنها قرار گرفته است. بیتردید، مواجهه انفعالی با پدیدههای نوظهور همچون فضای مجازی میتواند آسیبهای جبرانناپذیری بر جامعه و بهتبع آن خانواده وارد کند؛ ازاینرو، میطلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی ...
بیشتر
نهاد خانواده بهعنوان مقدسترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصتها و چالشهای رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآنها قرار گرفته است. بیتردید، مواجهه انفعالی با پدیدههای نوظهور همچون فضای مجازی میتواند آسیبهای جبرانناپذیری بر جامعه و بهتبع آن خانواده وارد کند؛ ازاینرو، میطلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی و هدایت افکار عمومی برای استفاده بهینه و حداکثری از فرصتهای آن باشد. در این میان، باید توجه کرد که فضای مجازی افسارگسیخته بهصورت جدی چالشها و تهدیداتی برای نهاد خانواده در پی خواهد داشت. نقض حریم خصوصی خانواده و بیمسما کردن آن مبناییترین چالش فضای مجازی برای نهاد خانواده است. بر اساس آموزههای اسلامی اصل کرامت ذاتی بشر، اصل لزوم کتمان سر و اصل حرمت و احترام عرض و آبرو مهمترین اصولی هستند که حاکم بر حریم خصوصی خانواده میباشند و هرگونه کنش مجازی که منجر به نقض اصول مذکور شود درواقع، تهدیدی علیه کیان نظام خانواده است. مصلحت عمومی ضرورت مداخله و صیانت دولت از حریم خصوصی خانواده در فضای مجازی را توجیه مینماید.
محمد مهدی قربانی؛ احمد علیرمضانی؛ معصومه دارابی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 83-110
چکیده
در این پژوهش، تأثیر و رابطه آسیبهای فرهنگی فضای مجازی بر هویت جامعه، مورد بررسی قرار گرفته است. با این فرض که ماهیت فناوری فضای مجازی، خصوصاً در مقطع نوجوانی و جوانی میتواند باعث ایجاد دگرگونیهایی در هویت فرهنگی شود. در واقع، استفادة نادرست از فضای مجازی در دگرگون ساختن هویت فرهنگی با تحت تأثیر قرار دادن هویت جنسیتی، هویت خانوادگی، ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر و رابطه آسیبهای فرهنگی فضای مجازی بر هویت جامعه، مورد بررسی قرار گرفته است. با این فرض که ماهیت فناوری فضای مجازی، خصوصاً در مقطع نوجوانی و جوانی میتواند باعث ایجاد دگرگونیهایی در هویت فرهنگی شود. در واقع، استفادة نادرست از فضای مجازی در دگرگون ساختن هویت فرهنگی با تحت تأثیر قرار دادن هویت جنسیتی، هویت خانوادگی، هویت ملی، هویت جهانی و دینی تأثیرگذار خواهد بود. از طرفی رسانههای نوین اطلاعرسانی و در رأس آن اینترنت، موجب نوسازی فرایندهای اجتماعی هستند و علیرغم فرصتهایی که در اختیار بشر قرار دادهاند و در جای خود، تبیین شده و خواهد شد، اما بدیهی است که پیامد آسیبهای فرهنگی موجود در فضای مجازی، عدم احساس تعهد و مسئولیت در قبال ارزشها و باورها است. در واقع، بخش زیادی از هویت فرهنگی فعلی، حاصل تعامل و ارتباط آن با فضای مجازی است و ازآنجاکه جامعه فعلی، جامعهای در حال گذار است، طبیعتاً با تحولات مربوط به گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن روبرو است. یکی از این تحولات تغییرات هویتی در بُعد هویت فرهنگی است. این پژوهش میتواند بهعنوان تابلوی هشداردهنده و پژوهشی جامعهشناختی، تأثیر شبکههای اجتماعی و سایتهای موجود در فضای مجازی بر هویت فرهنگی را مورد مطالعه قرار دهد.
محمودرضا حقیقت
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 59-80
چکیده
با تغییر یکباره نظام آموزش کشور از حضوری به مجازی، بروز آسیبهای حضور دانشآموزان در فضای مجازی دور از ذهن نبود که البته اگر آموزشوپرورش طبق سند تحول بنیادین حرکت میکرد دیگر با شرایط کرونایی یکباره به فضای مجازی پرتاب نمیشد، چراکه طبق این سند موظف به برنامهریزی برای آموزش مجازی بوده است. با گسترش حضور دانشآموزان در فضای ...
بیشتر
با تغییر یکباره نظام آموزش کشور از حضوری به مجازی، بروز آسیبهای حضور دانشآموزان در فضای مجازی دور از ذهن نبود که البته اگر آموزشوپرورش طبق سند تحول بنیادین حرکت میکرد دیگر با شرایط کرونایی یکباره به فضای مجازی پرتاب نمیشد، چراکه طبق این سند موظف به برنامهریزی برای آموزش مجازی بوده است. با گسترش حضور دانشآموزان در فضای مجازی، ترس از تخریب مبانی اخلاقی ـ اجتماعی و نداشتن امنیت روانی ـ فرهنگی ناشی از اطلاعات آلوده و مخرب در فضای مجازی بیش از پیش احساس شده است، تربیت هنری فرایندی است که شکوفایی و رشد مهارتهای فکری و شناختی و تولید ایدههای نوین در دانشآموزان را به همراه دارد. همچنین، یکی از مهمترین کارکردهای نظام آموزش اخلاقی پیشرو به شمار میآید و به شکلگیری هویت فرهنگی، رفتارسازی در جامعه و هدایت دانشآموزان بهسوی هنجارها میانجامد. بدین ترتیب، تربیت هنری به دانشآموزان در رسیدن به شناخت و خودآگاهی کمک میکند؛ ضمناً، نقش مهمی در ارتقای خلاقیت آنها خواهد داشت که در حوزههای مختلف زندگی نیز کاربرد دارد. تربیت هنری میتواند عاملی برای رشد و پرورش دانشآموزان باشد که عدم کجروی و انحراف در فضای مجازی را برای آنان درپی خواهد داشت. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تربیت هنری است که میتواند دانشآموزان را در استفاده درست از فضای مجازی یاری کند. نتایج حاصل از پژوهش، شناخت مهمترین آسیبهای فضای مجازی و نقش تربیت هنری در کاهش آن بین دانشآموزان است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و جمعآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و بررسی اسنادی بوده است.
محسن محمدی خانقاهی؛ صفیه رضایی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 193-206
چکیده
مدیریت بومی فضای مجازی و اعمال حاکمیت در قلمرو سایبری کشور از نیمه دوم دهه 80 در دستور کار قرار گرفته است و بهویژه از اوایل سال 1385 بحث طراحی شبکه ملی اطلاعات طرح گردید که مهمترین دلیل پیادهسازی این شبکه، کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با این وجود، کماکان مدیریت بومی فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است ...
بیشتر
مدیریت بومی فضای مجازی و اعمال حاکمیت در قلمرو سایبری کشور از نیمه دوم دهه 80 در دستور کار قرار گرفته است و بهویژه از اوایل سال 1385 بحث طراحی شبکه ملی اطلاعات طرح گردید که مهمترین دلیل پیادهسازی این شبکه، کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با این وجود، کماکان مدیریت بومی فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است و این وضعیت چالشهای فرهنگی، سیاسی و... را برای جمهوری اسلامی ایران تولید کرده است. از این جهت هدف اصلی این پژوهش، آسیبشناسی مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر شبکه ملی اطلاعات است. بر این اساس، سؤال اصلی پژوهش عبارت است از مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران از طریق شبکه ملی اطلاعات، با چه آسیبها و چالشهایی مواجه بوده است؟ بر اساس یافتههای پژوهش، اصلیترین آسیبها، فقدان اجماع نظری پیرامون شبکه ملی اطلاعات در میان متولیان، توسعه نامتوازن، ضعف پیوست اجتماعی و غلبه نگاه سیاسی بوده است. آنچه اکنون بهعنوان شبکه ملی اطلاعات عملیاتی و شناخته میشود، عمدتاً متمرکز بر بعد زیرساختی بوده و دو بعد سرویس و محتوا مورد غفلت قرار گرفته است و این امر نمیتوانند تأمینکننده حاکمیت سایبری جمهوری اسلامی ایران و مدیریت بومی فضای مجازی باشد.