محسن منطقی
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 85-96
چکیده
سازمانها، با استخدام و به کارگیری کارکنان، درصدد تحقق اهداف خود هستند. شرایط سازمانها ازنظر فضای فیزیکی، کاری و قوانین و همچنین خصوصیات اخلاقی و رفتاری کارکنان زمینهای را فراهم میسازد که برخی از کارکنان، از زیرکار شانه خالی کنند و در عین حضور، ازنظر عملکرد غایب باشند. از زیرکاردرروی یکی از آسیبهای اجتماعی است که درمان آن ...
بیشتر
سازمانها، با استخدام و به کارگیری کارکنان، درصدد تحقق اهداف خود هستند. شرایط سازمانها ازنظر فضای فیزیکی، کاری و قوانین و همچنین خصوصیات اخلاقی و رفتاری کارکنان زمینهای را فراهم میسازد که برخی از کارکنان، از زیرکار شانه خالی کنند و در عین حضور، ازنظر عملکرد غایب باشند. از زیرکاردرروی یکی از آسیبهای اجتماعی است که درمان آن میتواند سازمآنها را کارآمدتر کند. این پژوهش که با روش تحلیلی توصیفی انجام شده است؛ درصدد نمایان کردن پدیده از زیرکاردروی کارکنان و مواجهه فرهنگی با این پدیده است. در این زمینه میتوان پدیدههای مختلف اجتماعی را مورد مطالعه قرار داد. نتایج این تحقیق نشان میدهد توجه به مؤلفههای فرهنگی در گزینش کارکنان، تقویت باورهای مذهبی و معنوی آنان و آشناسازی کارکنان با پیامدهای فرهنگی اجتماعی عملکرد خود، میتواند کمک شایانی به کاهش پدیده از زیرکاردرروی کارکنان کند.
امیر سیاهپوش
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 183-208
چکیده
مطالعات متعدد ملی و بینالمللی، مؤید رابطه قطعی بین حاشیهنشینی و آسیبهای اجتماعی است. فقر و تمرکز فقرا در این مناطق، زمینهساز انواع آسیبها و انحرافات اجتماعی است. در این پژوهش از روش تحلیل اسناد و پروندههای جرم موجود در مراکز انتظامی برای بررسی رابطه تمرکز فقر در مناطق حاشیهنشین و جرمخیزی این مناطق استفاده شده است. حجم ...
بیشتر
مطالعات متعدد ملی و بینالمللی، مؤید رابطه قطعی بین حاشیهنشینی و آسیبهای اجتماعی است. فقر و تمرکز فقرا در این مناطق، زمینهساز انواع آسیبها و انحرافات اجتماعی است. در این پژوهش از روش تحلیل اسناد و پروندههای جرم موجود در مراکز انتظامی برای بررسی رابطه تمرکز فقر در مناطق حاشیهنشین و جرمخیزی این مناطق استفاده شده است. حجم نمونه استفاده شده شامل 1825 پرونده است. افزون بر آن، از نتایج دیگر پژوهشها برای تکمیل دادههای تحقیق نیز استفاده شده است. در بخش تعلیل و ارائه راهکار، تلاش شده مبتنی بر آیات و روایات منطق رابطه بین فقر و آسیبهای اجتماعی تبیین شود. یافتهها نشان میدهد مناطق حاشیهنشین خرمآباد، کانون اصلی پرورش جرم و انواع آسیبهای اجتماعی بهخصوص سرقت و اعتیاد است. طبق بر آیات و روایات، فقر عامل تسهیلگر، بدبینی، بددلی، انزوای اجتماعی، تحقیر و کاهش حیا در افراد میشود. بخش مهمی از برنامههای امدادی باید متمرکز بر حل این معضلات روانی و اجتماعی باشد.
مهدی جمشیدی
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 209-230
چکیده
در این مقاله، ازآنجهت به مقولۀ «سیاست اجتماعی دینمَدارانه» پرداخته شده که یکی از متعلَّقات عمدۀ آن، «آسیبهای اجتماعی» هستند، بهطوریکه از سیاست اجتماعی، انتظار میرود که جهان اجتماعی را بهگونهای تدبیر و طرّاحی کند که آسیبهای اجتماعی در آن، وضع اقلّی و محدود داشته باشند، یا چنانچه گسترش و فزونی یافتند، کاهش ...
بیشتر
در این مقاله، ازآنجهت به مقولۀ «سیاست اجتماعی دینمَدارانه» پرداخته شده که یکی از متعلَّقات عمدۀ آن، «آسیبهای اجتماعی» هستند، بهطوریکه از سیاست اجتماعی، انتظار میرود که جهان اجتماعی را بهگونهای تدبیر و طرّاحی کند که آسیبهای اجتماعی در آن، وضع اقلّی و محدود داشته باشند، یا چنانچه گسترش و فزونی یافتند، کاهش یابد. امّا پیش از اینکه ماهیّت سیاست اجتماعی دینمَدارانه و نحوۀ مواجهۀ متمایز آن با آسیبهای اجتماعی، تعیین و مشخص شود، باید به «شرایط» و «زمینهها»یی که خود آن را دربرگرفته و بر آن اثر میگذارند، نظر افکند و شناخت. ازاینرو، در این مقاله کوشیده شده تا چنین زمینههای غالب و دربرگیرندهای، شناسایی و تحلیل شوند. برایناساس، زمینههای یافته شده عبارتند از «زمینههای علمی- مفهومی» که ناظر به دین و تصرّف در معنای اصطلاحات است؛ «زمینههای علمی- نظریهای» که ناظر به دین و خَلق رهیافت نظری است؛ «زمینههای تجویزی- سیاستی» که ناظر به دین و عنصر تمایزبخش دولت دینی است؛ «زمینههای عینی- بیرونی» که ناظر به دین و جهانیگری تجدُّد اجتماعی است؛ و «زمینههای عینی- درونی» که ناظر به دین و جهان اجتماعی پساانقلاب است.
زینب سادات معنوی؛ مسلم طاهری
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 189-206
چکیده
مقاله حاضر درصدد بررسی «خودنمایی زنان در فضای مجازی بهمثابه یک آسیب اجتماعی» است و برای مقابله با آن، راهکارهایی ارائه میشود. امروزه بخش عظیمی از حضور اجتماعی افراد در فضای مجازی ساماندهی شده است. این فضا میتواند بهمثابه فرصتی طلایی یا بحران و آسیبی جدی تلقی شود. از سوی دیگر، گرایش به زیبایی در تمام افراد بهویژه زنان ...
بیشتر
مقاله حاضر درصدد بررسی «خودنمایی زنان در فضای مجازی بهمثابه یک آسیب اجتماعی» است و برای مقابله با آن، راهکارهایی ارائه میشود. امروزه بخش عظیمی از حضور اجتماعی افراد در فضای مجازی ساماندهی شده است. این فضا میتواند بهمثابه فرصتی طلایی یا بحران و آسیبی جدی تلقی شود. از سوی دیگر، گرایش به زیبایی در تمام افراد بهویژه زنان بهطور ذاتی وجود دارد زمانی که تمایل به سمت زیبایی با میل به نمایش آن همراه میگردد، زمینهای را مهیا میکند که ممکن است به خودنمایی منجر شود و دیگر یک مسئله خصوصی و مربوط به حیات فردی انسان نیست بلکه در اجتماع و حوزه عمومی نیز نمود پیدا میکند. خودنمایی زنان در فضای مجازی میتواند عامل اثرگذاری محسوب شود که پیامدهای قابلتأمل را به دنبال دارد. این مقاله مبتنی بر روش کیفی توصیفی و تحلیلی سامان مییابد و در پی آن است که به علل خودنمایی زنان در فضای مجازی و روشهای تأثیرگذار در فرایند خودنمایی آنان و راهکارهای مقابله با آسیبهای حاصل شده از این بحران بپردازد.
محمدرحیم عیوضی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 39-60
چکیده
از نگاه جامعهشناسی موضوع آسیبشناسی بیتردید موضوعی چندوجهی است که از حساسیت و لغزشپذیری نظری و کاربردی برخوردار است. از سویی تغییرات اجتماعی که به صورت بطئی ظهور مییابد، سایر شقوق زندگی اجتماعی نظیر فرهنگ، سیاست و اقتصاد را فرا میگیرد و ما را با مسئله اجتماعی پیوند میدهد. با توجه به تحلیلهای اجتماعی باید پذیرفت که امروز ...
بیشتر
از نگاه جامعهشناسی موضوع آسیبشناسی بیتردید موضوعی چندوجهی است که از حساسیت و لغزشپذیری نظری و کاربردی برخوردار است. از سویی تغییرات اجتماعی که به صورت بطئی ظهور مییابد، سایر شقوق زندگی اجتماعی نظیر فرهنگ، سیاست و اقتصاد را فرا میگیرد و ما را با مسئله اجتماعی پیوند میدهد. با توجه به تحلیلهای اجتماعی باید پذیرفت که امروز غیر از دیروز است، همچنانکه آینده متفاوت از امروز خواهد بود. سؤال این است که چه عامل و یا عواملی سه مقطع گذشته، حال و آینده را به یکدیگر متصل میکند؟ پاسخ این است که مسائل اجتماعی حلقههای اتصال گذشته، حال و آینده یک حیات اجتماعی محسوب میشوند. پیوستگی و زمان از وجوه مهم مسئله اجتماعی است و ازآنجاکه مهمترین مولد مسائل اجتماعی تغییرات میباشند، لذا وقوع تغییرات دائماً منجر به تولید مسائل جدیدی میگردد که احتمال دارد به آسیب اجتماعی منجر شود. در واقع، وقوع تغییرات اجتماعی مولد مسائل اجتماعی خواهد شد و درصورتیکه زمینه اجتماعی مساعد باشد این مسائل در آینده عامل بروز آسیبهای اجتماعی خواهند شد. از این نظر، مطالعه آسیبشناسی آینده مسائل اجتماعی بستر مهمی در آسیبشناسی مسائل اجتماعی است با تأکید بر اینکه برای بررسی حال، نیازمند مطالعه گذشته هستیم و جهت پیشبینی آینده، نیز گذشته و حال باید توأمان مورد کنکاش قرار گیرد. در تحلیل مسئله فوق در این مقاله به معیارهایی برای مطالعه آسیبشناسی آینده مسائل اجتماعی پرداخته شده است. در این فرایند مطالعاتی تغییرات اجتماعی بهعنوان متغیر مستقل و آسیبهای اجتماعی بهعنوان متغیر وابسطه و بستر اجتماعی مساعد آینده که زمینههای شکلگیری مسائل اجتماعی نوظهور و شگفتیسازها خواهد بود متغییر میانجی میباشد. وجه پیوستگی و عنصر زمان نیز از وجوه مهم این پژوهش بهشمار میآید.
سید ابراهیم حسینی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 23-42
چکیده
پیشگیری از ارتکاب جرم بهمعنای پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن، که همواره یکی از مهمترین دغدغههای نظامهای حقوقی بوده، امروزه یکی از مهمترین ارکان سیاست جنایی کشورها را تشکیل میدهد. بیتردید در کنار دستگاههای قضایی و اجرایی و انتظامی بلکه مقدم بر آنها، دستگاه ...
بیشتر
پیشگیری از ارتکاب جرم بهمعنای پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن، که همواره یکی از مهمترین دغدغههای نظامهای حقوقی بوده، امروزه یکی از مهمترین ارکان سیاست جنایی کشورها را تشکیل میدهد. بیتردید در کنار دستگاههای قضایی و اجرایی و انتظامی بلکه مقدم بر آنها، دستگاه قانونگذاری با وضع قوانین کارآمد و مؤثر، بهویژه در ایران و کشورهای پیرو نظام حقوقی مدون، میتواند هم با جرمانگاری اعمال مجرمانه و تنظیم فهرستی از جرایم و مجازاتها و آگاه نمودن افراد جامعه نسبت به رفتارهای ضداجتماعی، در پیشگیری از جرایم تأثیر شایستهای داشته باشد و هم با بسیج کردن و جهت دادن به دستگاههای قضایی و اجرایی از وقوع و شیوع آسیبهای اجتماعی پیشگیری کند. امروزه پاشنه آشیل جمهوری اسلامی، گسترش فساد و ارتکاب جرائم و در نتیجه پیشامد آسیبهای اجتماعی است که با گستره و دسترسی وسیع و آسان فضای مجازی تصاعد هندسی پیدا کرده آثار مخرب و ویرانگر آن بالاتر از حد تصور است. در این تحقیق تلاش کردیم تا با شیوه تحلیلی انتقادی، نقش قانون را در پیشگیری از جرم، و آسیبهای اجتماعی بررسی کنیم.
حبیب داستانی بِنیسی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 111-144
چکیده
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان ...
بیشتر
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان و ایران به این مقولۀ نو رسانهای، سبب توجّه و سرمایهگذاری فراوان صاحبان اندیشه و سرمایه در این صنعت گردیده است تا بتوانند ضمن درآمدزایی سرشار از آن، به ترویج و نهادینهسازی تفکّرات خود بپردازند و در حقیقت، بازی دیجیتالی، یکی از بهترین و پُربازدهترین راهکنشهای قابل انتخاب با بالاترین سطح تأثیرگذاری در مخاطبین است.بهرهگیری از تکنیکهای مختلف فنّی و پیچیده (فارغ از سطوح: راهبرد، راهکنش، و اهداف موضوعی) در راستای مقاصد توسعهدهندگان بازیهای دیجیتالی و افراد پشتپردۀ تولید، از مهمترین دلایل تأثیرگذاری بازیها بر روی بازیبازان میباشد، که به شدّت مورد غفلت پژوهشگران قرار گرفته است، و هیچگونه آسیبشناسی تخصّصی در این زمینه صورت نپذیرفته است.«نور» و «سایه» به عنوان یکی از مهمترین تکنیکهای مورد استفاده در بازیهای دیجیتالی، دارای ابعاد فنّی و محتوایی فراوانی هستند که در این مقاله تلاش میشود ضمن ارائۀ این پژوهش بینارشتهای برای نخستینبار، به بررسی روشهای استفاده از نور و سایه در بازیها و تبیین روشهای تأثیرگذاری آن و آسیبشناسی این موضوع از منظر اسلام و روانشناسی بپردازد.در این مقاله، از روشهای توصیفی تحلیلی تبیینی و کیفی مانند تحلیل محتوا و نشانهشناسی، و در مباحث دینی از روش مطالعات کتابخانهای و نرمافزاری استفاده شده است.
فاطمه وفایی صدر؛ مونس سیاح
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-18
چکیده
از مهمترین چالشهای نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانوادهها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسلها در آینده و با شکلگیری کانونهای خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین ...
بیشتر
از مهمترین چالشهای نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانوادهها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسلها در آینده و با شکلگیری کانونهای خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین نیازهای ضروریشان را به وجود میآورد. در ایران نیز پیشبینی میشود در دو دهه آینده، کشور با سونامی سالمندی مواجه شود؛ لذا بررسی سالمندی با رویکرد خانواده، بهعنوان یک فرصت یا تهدید ضروری است. در این مقاله برآنیم تا با روش کتابخانهای و اسنادی، توصیفی و تحلیلی ـ عقلی به بررسی سبک زندگی و شرایط مشترک و عینی سالمندی در عصر کنونی پرداخته و پس از تحلیل به نکاتی جهت معاشرت احسن خانواده با سالمند و الزامات دینی در راستای مدیریت بهتر این روابط در خانواده اشاره شود. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که امکان نگهداری از سالمند در خانواده ارتباط مستقیمی با تعامل و مسئولیتپذیری جمعی خانوادگی دارد که خانوادههای پرچمعیتتر دچار بحران و فشار کمتری میشوند. همچنین مطابق با نظریه فعالیت، با راهکارهایی میتوان کیفیت تعامل با سالمند در خانواده را ارتقا داد. از طرف دیگر تبیین دینی، علمی و دقیق سالمندی و تأثیرات آن در خانواده میتواند تا حدودی از آسیب سالمندی در خانواده بکاهد. لذا همواره باید در نظر داشت که نگاه به سالمند در منزل، در حقیقت نگاهی خوش بینانه به آینده نهچندان دور خود است. با این نگاه میتوان از زاویه آینده نگر به فرزند آوری نگریست و چالشها و فرصتهای میزان فرزندان را بررسی نمود.
محمدرضا خاکی قراملکی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 159-178
چکیده
پژوهش حاضر درصدد تحلیل علل و عوامل آسیبهای اجتماعی در فرهنگ عمومی جامعه اسلامی است که بهتدریج جوامع دینی را به وضعیت بحرانی سوق میدهد. بررسی علل و عوامل اجتماعی، این تحقیق با تکیهبر برخی دادههای تحلیلی و توصیفی نظریهپردازان اجتماعی و نظریههای توسعه اجتماعی، نسبت به وضعیت بحرانی جوامع توسعهیافته و درحال گذار، تلاش میکند ...
بیشتر
پژوهش حاضر درصدد تحلیل علل و عوامل آسیبهای اجتماعی در فرهنگ عمومی جامعه اسلامی است که بهتدریج جوامع دینی را به وضعیت بحرانی سوق میدهد. بررسی علل و عوامل اجتماعی، این تحقیق با تکیهبر برخی دادههای تحلیلی و توصیفی نظریهپردازان اجتماعی و نظریههای توسعه اجتماعی، نسبت به وضعیت بحرانی جوامع توسعهیافته و درحال گذار، تلاش میکند به عوامل زیرساختی آسیبها بپردازد.البته این وضعیت بحرانی وتبعا نوع تحلیل ها از آسیب ها دراین دوجامعه به نحویکسان نمی باشد. مسئلهی جدی در پیدایش آسیبها و ناهنجارهای اجتماعی این که آیا فاعلیت و اختیار و انتخاب سوء کنشگران اجتماعی و مشارکت هوشمندانه و فعالانه آنها، نقش اصلی را بازی میکند؟ یا اساساً عاملیت و الزامات جبرگونه ای ساختارالگوهای اجتماعی متغیراصلی در آسیبها بوده و فاعلیت ارادی انسانها در این بستر نقش فرعی دارد؟ روش شناسی این تحقیق، مبتنی برگردآوری دادهها از طریق مطالعات کتابخانه ای وتحلیل کیفی متن است.نتایج این روش نشان میدهد که نقش عاملیت ساختارهای نظری و عینی برآمده از شبکه علوم سکولار و نظام کارشناسی غرب را که امروزه در قالب نظریه ها ومدلهای توسعه اجتماعی عرضه میشود ازآنجا که سکولار و مبتنی بر نظام سرمایهداری است، طبعاً الگوی تولید،توزیع،مصرف،درحوزه قدرت،ثروت،دانش، با مکانیزم طبقاتی صورت میگیرد که در انحطاط و تخریب سبک زندگی فردی و اجتماعی نقش اساسی دارد، که الزامات و نتایج مثبت و منفی آن را، بهوضوح میتوان در تغییر اخلاق اجتماعی، امنیت و ثبات اجتماعی یا سلب آن شاهد بود.
حبیب داستانی بِنیسی؛ حسن غفاری فر
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 207-234
چکیده
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان ...
بیشتر
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان و ایران به این مقولۀ نو رسانهای، سبب توجّه و سرمایهگذاری فراوان صاحبان اندیشه و سرمایه در این صنعت گردیده است تا بتوانند ضمن درآمدزایی سرشار از آن، به ترویج و نهادینهسازی تفکّرات خود بپردازند و در حقیقت، بازی دیجیتالی، یکی از بهترین و پُربازدهترین راهکنشهای قابل انتخاب با بالاترین سطح تأثیرگذاری در مخاطبین است.بهرهگیری از تکنیکهای مختلف فنّی و پیچیده (فارغ از سطوح: راهبرد، راهکنش، و اهداف موضوعی) در راستای مقاصد توسعهدهندگان بازیهای دیجیتالی و افراد پشتپردۀ تولید، از مهمترین دلایل تأثیرگذاری بازیها بر روی بازیبازان میباشد، که به شدّت مورد غفلت پژوهشگران قرار گرفته است، و هیچگونه آسیبشناسی تخصّصی در این زمینه صورت نپذیرفته است.«رنگ» به عنوان یکی از پرکاربردترین تکنیکهای مورد استفاده در بازیهای دیجیتالی، دارای ابعاد فنّی و محتوایی فراوانی است که در این مقاله تلاش میشود ضمن ارائۀ این پژوهش بینارشتهای برای نخستینبار، به بررسی روشهای استفاده از رنگ در بازیها و تبیین روشهای تأثیرگذاری آن و آسیبشناسی این موضوع از منظر اسلام و روانشناسی بپردازد.در این مقاله، از روشهای توصیفی تحلیلی تبیینی و کیفی مانند تحلیل محتوا و نشانهشناسی، و در مباحث دینی از روشمطالعات کتابخانهای و نرمافزاری استفاده شده است.