آسیب پژوهی و آسیب زدایی بهویژه در گستره اجتماعی از مهمترین مراحل تحقیقات اجتماعی و مدیریت فرهنگ عمومی به شمار میروند. باوجود اینکه تحقیقات گستردهای که در سه دهه اخیر درباره آسیبشناسی صورت گرفته است، بیشتر تحقیقات معطوف به «توصیف» و «تبیین» آسیبهای اجتماعی بوده و تحقیقات اندکی در حوزه «مدیریت» و «کنترل» ...
بیشتر
آسیب پژوهی و آسیب زدایی بهویژه در گستره اجتماعی از مهمترین مراحل تحقیقات اجتماعی و مدیریت فرهنگ عمومی به شمار میروند. باوجود اینکه تحقیقات گستردهای که در سه دهه اخیر درباره آسیبشناسی صورت گرفته است، بیشتر تحقیقات معطوف به «توصیف» و «تبیین» آسیبهای اجتماعی بوده و تحقیقات اندکی در حوزه «مدیریت» و «کنترل» آسیبهای اجتماعی و اصلاح رفتارهای اجتماعی صورت گرفته است. مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که برای آسیب پژوهی و آسیب زدایی اجتماعی چه ملاحظات یا پیشنیازهای علمی و عملی را باید مدنظر داشت؟ در پاسخ به این پرسش با روش تحلیلی به چهار ملاحظه در حوزه آسیب پژوهی و سه ملاحظه در حوزه آسیب زدایی رسیدهایم. توجه به «چندعاملی بودن آسیبهای اجتماعی»، «عدم اکتفا به راهحلهای درونی»، توجه به «دشواری آسیبشناسی» بهعنوان آخرین مرحله تحقیقات اجتماعی و «ایجاد مطالبه عمومی و گفتمان سازی اصلاحگری اجتماعی» بهعنوان چهار ملاحظه علمی مهم در حوزه آسیب پژوهی موردتوجه قرار گرفته است و توجه به «دشواری آسیب زدایی» و تغییر عادتهای رفتاری، توجه به «تدریجی بودن تغییر رفتار» و لزوم کار جهادی و بیوقفه و «عدم جواز درنگ» در آسیب زدایی بهعنوان سه ملاحظه عملی مهم در آسیب زدایی در این نوشتار موردبحث قرار گرفتهاند.
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ ...
بیشتر
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ تجرد ثانوی و متاخر(زنانی که بعد از یک بارازدواج، به علت طلاق یا مرگ همسر، از تاهل رهایی یافته و برغم تمایل و آمادگی، امکان ازدواج مجدد نیافته اند) از علل و عوامل شخصی و ساختاری متعددی ناشی شده و آثار و پیامدهای زیانباری در سطوح فردی و اجتماعی به همراه دارد.نظر به جایگاه قدسی ازدواج و تشکیل خانواده در گفتمان مذهبی غالب جامعه ایران، تاخیر در سن ازدواج بویژه تاخیر طولانی مدت و محرومیت قطعی از آن چه از ناحیه مرد و چه زن، و ترجیح تجرد، در صورت فقدان توجیه، با فلسفه وجودی خانواده در نظام ارزشی اسلام با کارکردهای ویژه تعارض دارد. جمعیت شناسان نیز به دلایل دیگری، تجرد زنان را در تیراژ وسیع، امری پرابلماتیک و پاتولوژیک تلقی کرده و سیاستگذاری وبرنامه ریزی فرهنگی اجتماعی جهت کاهش و تعدیل آن را اجتناب ناپذیر می دانند.