Document Type : Special

Author

Ph.D of Muslim Social Science, Baqerul Uloom University, Qom.Iran

Abstract

Muslim social science has delved into social issues from various angles. This knowledge, with proper control of social harms, has played an important role in Islamic civilization. Among the approaches of Muslim social knowledge, the rhetorical approach has had the greatest impact on people's thought and behavior. The rhetorical approach has been the most common aspect of Muslim social knowledge. The texts of the rhetorical approach, due to their special attention to customs and many interpersonal and social relations, have provided a balanced combination in accordance with the conditions and requirements of their time. The rhetorical approach gave people a constructive attitude towards life situations. The success of Muslim social knowledge in the emergence of normal behaviors by citizens is the focus of this article. The question arises as to whether re-reading and updating the effective patterns of the rhetorical approach to society and culture can still help the Muslim community in controlling social ills. This research has recreated the views and theories of Muslim thinkers in the rhetorical approach by using the method of directional qualitative content analysis. Findings show that the works of Muslim thinkers in the rhetorical approach, relying on characteristics such as ethics, awareness, using persuasive methods, as well as the breadth and diversity of the audience, have considered four main axes in the optimal control of social harms: realism and realism social; Drawing an achievable vision of a desirable society; Improving socialization and institutionalization of social network; Highlighting the original cultural themes in the lifestyle.

Keywords

  • ابراهیمی‌پور، قاسم، (1394)، «علم اجتماعی مسلمین: رویکردها و روش‌ها»، معرفت فرهنگی اجتماعی، زمستان، ش25، ص27-52.
  • ابوالقاسمی، سیده مریم، و نسرین فخیمی، (1395)، «تأملی در آداب و رسوم و مسائل اجتماعی اهل فتوت در متون نثر عرفانی تا پایان قرن ششم هجری»، فصلنامه عرفان اسلامی، زمستان، ش50، ص165-186.
  • ابوعلی مسکویه، احمد، (1374)، جاویدان خرد، ترجمه تقی‌الدین محمد شوشتری، تهران: فرهنگ کاوش.
  • ایمان، محمدتقی، و محمدرضا نوشادی، (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، فصلنامه پژوهش، پاییز و زمستان، سال سوم، ش2، ص15-44.
  • بوردیو، پی‌یر، (1390)، تمایز: نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
  • بهار، محمدتقی، (1349)، سبک‌شناسی، تهران: امیر کبیر.
  • پارسانیا، حمید، (1386)، درسنامه اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان، قم: دانشگاه باقرالعلوم.
  • ـــــــــــــــ ، (1389)، روش‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا.
  • ترابی فارسانی، سهیلا، و علی‌اکبر غندی، (پاییز 1394)، «آداب‌نامه‌ها و جایگاه آن در تاریخ‌نگاری اجتماعی»، تاریخ اسلام و ایران، ش117، ص65-102.
  • تفضلی، احمد، (1376)، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: سخن.
  • ذکاوتی قراگوزلو، علیرضا، (1387)، بدیع‌الزمان همدانی و مقامات‌نویسی، تهران: حوزه هنری.
  • رجائی، فرهنگ، (1373)، معرکه جهان‌بینی‌ها، تهران: احیاء کتاب.
  • زرین‌کوب، عبدالحسین، (1383)، از گذشته ادبی ایران، تهران: سخن.
  • سعدی، (1371)، کلیات، به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
  • ـــــــــــــــ ، (1372)، بوستان، تهران: ققنوس.
  • ـــــــــــــــ ، (1394)، گلستان، مقدمه و تصحیح محمدعلی فروغی، قم: آسمان علم.
  • شرفی، محبوبه، (پاییز 1390)، «اندرزنامه‌نویسی سیاسی در عصر ایلخانی»، مطالعات تاریخ اسلام، ش10، ص93-114.
  • شمیسا، سیروس، (1373)، انواع ادبی، تهران: فردوس.
  • عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر، (1312)، قابوس‌نامه، با مقدمه و حواشی سعید نفیس، تهران: مطبعه مجلس.
  • قندهاری، فیروزه، (1385)، «اندرزنامه‌های کهن و بازتاب آن‌ها در ادبیات سده‌های اولیه اسلامی»، چهارمین همایش ادبیات تطبیقی، ص125-136.
  • گیدنز، آنتونی، (1381)، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی.
  • ـــــــــــــــ ، (1387)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نی.
  • مسجدی، حسین؛ موسوی، سیدحامد و صفیه توکلی، (بهار 1392)، «فرآیند اخلاقی شدن جامعه از نگاه سعدی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، ش17، ص219-243.
  • مشتاق‌مهر، رحمان، (1385،)، «حکمرانی آرمانی ایرانیان در اندرزنامه جاویدان خرد»، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، بهار و تابستان، ش6، ص85-98.
  • مطهری، مرتضی، (1376)، مجموعه آثار، تهران: صدرا.
  • معین، محمد، (1364)، مجموعه مقالات، به کوشش مهدخت معین، تهران.
  • مقدم، سعید، (1393)، «بررسی روش‌شناسی بنیادین سیاست‌نامه ‌نویسی در دوره میانه»، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، پاییز، ش20، ص25-44.
  • مهرآوران، محمود و مهدی قاسمی، (1393)، «نقد اجتماعی در آثار سعدی»، مطالعات انتقادی ادبیات، پاییز، ش3، ص11-40.
  • نظام‌الملک، حسن طوسی، (1347)، سیر الملوک، به اهتمام هیوبرت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • واعظ کاشفی سبزواری، حسین، (1350)، فتوت‌نامه سلطانی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.