نوع مقاله : تخصصی
نویسندگان
1 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آیتالله بروجردی، دانشکده علوم انسانی، بروجرد، ایران
2 دانشجوی دکتری روابط بینالملل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان، ایران
چکیده
جامعه آرمانی یاجامعه مطلوب که همیشه مورد توجه فلاسفه وادیان الاهی بودهاست جامعهای است، تحت ولایت الهی که هدف آن رشد معنوی و مادّی بشر است و دائماً در حال رشد و شکوفایی است وکرامت انسان ها در آن رعایت میشود، مردم به ولایت الهی و اطاعت از فرامین او تن میدهند و عدالت و تقوای الهی را در تمام شؤون آن به پا میدارند .اما جامعه آرمانی اسلامی که معمارآن پیامبر اسلام ص بوده است که دارای قانون اساسی ی مدونی به نام قرآن بوده است به دلایل متعدد دچار انحراف شده است وآسیب های وبحرانهایی را گذارند براین اساس درطول تاریخ اندیشمندان اسلامی ضمن بیان ویژگی های جامعه ارمانی اسلامی بر تشکیل چنین جامعه ای تاکید داشتند.آنهابااستناد به نظر قرآن کریم و روایات معصومین(ع) نه تنها دست یافتن به جامعة آرمانی امکانپذیر دانستند، بلکه هدف بعثت انبیا همین می دانستند. با مداقه به بحث مذکورپرسش اصلی این پژوهش این است که از منظر متون دینی جامعة آرمانی چه ویژگیهایی دارد؟فرضیه پژوهش با روش توصیفی –تحلیلی که ازمتون اسنادی بدست میاید جامعهای است که افراد آن در مسیر سعادت و کمال حقیقی خود گام میزنند و تلاش و کوشش میکنند و دارای چهار نوع ارتباط است: ارتباط با خدای متعالی، ارتباط با خود، ارتباط با طبیعت (جمادات، نباتات و حیوانات) و ارتباط با انسانهای دیگر، واین ارتباطات درچهار حوزهی سیاسی(حاکمیّت امام و..)،فرهنگی(آموزش وپرورش توحیدی،عدالت محوری ...)، اقتصادی واجتماعی(امربه به معروف ونهی ازمنکر،صداقت،عقل گرایی و..)بدست میاید.
کلیدواژهها
- قرآن کریم.
- نهجالبلاغه، (۱۳۸۱)، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات حضور.
- آراسته خو، محمد، (1381)، فرهنگ اصطلاحات علمی ـ اجتماعی، تهران: چاپخش.
- آمدی تمیمی، عبدالواحد، (1407ق)، غرر الحکم و درر الکلم، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
- ابن ابی الحدید، (1404ق)، شرح نهج البلاغه، قم: چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم.
- ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، (1403ق)، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج١، نویسنده محقق مجتبی عراقی، قم: ناشر سید الشهداء.
- ابنشعبه حرانی، حسن بن علی بن الحسین، (1380)، تحف العقول، ترجمه بهزاد جعفری، تهران: نشر دارالکتب الاسلامیه.
- ابنمنظور، (1408ق)، لسان العرب، به کوشش علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- افلاطون، (1379)، جمهور، ترجمه روحانی، تهران: علمی فرهنگی.
- امام سجاد(ع)، (۱۳۸۳)، صحیفه سجادیه، ترجمه علیرضا رجالی تهرانی، قم: انتشارات خادم الرضا(ع).
- انصاری، مجتبی و مهدی حقیقتبین، (1388)، باغشهر اصفهان آرمانشهر صفوی، در مجموعه مقالات نخستین همایش آرمانشهر اسلامی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
- باهنر، محمدجواد، (1361)، مواضع ما در ولایت و رهبری اسلامی، قم: نشر فرهنگ اسلامی.
- بیرو، آلن، (1378)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، چ4، تهران: انتشارات کیهان.
- پاینده، ابوالقاسم، (1388)، نهج الفصاحه، اصفهان: انتشارات خاتم الانبیاء.
- پریزبی، دیوید و درک سه یر، (1374)، جامعه، تهران: آران، چاپ اول، پیشگفتار.
- پیرو، آلن، (۱۳۶۶)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه ساروخانی، تهران: کیهان.
- تمیمی مغربی، (1385ق)، دعائم الاسلام، مصر: دارالمعارف.
- توسلی، غلامعباس، (1370)، نظریههای جامعهشناسی، ج2، تهران: سمت.
- جوادی آملی، عبدالله، (1393)، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
- ـــــــــــــــ ، (۱۳۹3)، مفاتیح الحیاه، قم: مرکز نشر اسراء.
- ـــــــــــــــ ، (1394)، مبادی اخلاق در قرآن، ج10، قم: مرکز نشر اسراء.
- حر عاملی، محمد بن حسن، (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام).
- دستغیب شیرازی، سید عبدالحسین، (1367)، گناهان کبیره، شیراز: الاسلامیه.
- دهخدا، علی اکبر، (1373)، لغت نامه، تهران: مؤسسه لغت نامه و دانشگاه تهران.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱.
- رشید رضا، محمد، (۱۳۷۳ق)، تفسیر المنار، قاهرة: دارالمنار.
- رفیع پور، فرامرز، (1385)، آناتومی جامعه، تهران: انتشار.
- زرینکوب، عبدالحسین، (1381)، تاریخ در ترازو، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
- ساروخانی، باقر، (1370)، دایرة المعارف علوم اجتماعی، انتشارات دانشگاه تهران.
- سگال، رابرت آلن، (1385)، انسان در گذرگاه تکامل، ترجمة محمدتقی بهرامیحران، ج2، تهران: کتابهای سیمرغ تهران.
- شوای، فرانسواز، (1375)، شهرسازی تخیالات تا واقعیات، ترجمه محسن حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
- شیخ الاسلام، جواد، (1379)، خداوندان اندیشه، ج1، تهران: امیرکبیر.
- صدوق، محمد بن علی بن بابویه، (۱۳۸۲)، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه صادق حسن زاده، تهران: انتشارات ارمغان طوبی.
- طباطبایی، سید محمدحسین، (۱۳۸۵)، تفسیر المیزان، ترجمه تهران، انتشارات سید محمدباقر موسوی، دارالاسلام.
- طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، (1350)، مجمع البیان، ترجمه سید ابراهیم میرباقری، تهران: انتشارات فراهانی.
- طبرسی، حسن بن فضل، (1412ق)، مکارم الاخلاق، قم: شریف رضی.
- طبری، محمد، (1414ق)، جامع البیان، به کوشش صدقی جمیل، بیروت: دارالفکر.
- طوسی، نصیرالدین، (1373)، اخلاق ناصری، تهران: خوارزمی.
- عاملی، سید جعفر مرتضی، (۱۳۸۹)، شهر اسلامی، نشانهها و شناسهها، قم: نشر بوستان کتاب.
- عمیدزنجانی، عباسعلی، (1375)، مبانی اندیشه سیاسی اسلام، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
- فارابی، ابونصر، (1379)، آراء اهل المدینة الفاضله، به کوشش پیرنصری، بیروت: دارالمشرق.
- قنادان، منصور و همکاران، (1376)، جامعهشناسی مفاهیم کلیدی، تهران: آوای نور.
- قیومی اصفهانی، جواد، (1383)، صحیفه الزهرا، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- کلینی، ابیجعفرمحمد بنیعقوب بن اسحاق، (1376/1407ق)، اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اهل البیت(علیهم السلام).
- کراجکی، محمد بن علی، (1394ق)، معدن الجواهر و ریاضه الخواطر، تحقیق سید احمد حسینی، تهران: مرتضویه.
- کلینی، محمد بن یعقوب، (1375)، الکافی، به کوشش غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
- کینگ، ساموئل، (۱۳۵۵)، جامعهشناسی، ترجمه همدانی، تهران: سیمرغ.
- لاری، ریچارد، لیزا، (1372)، ارتباط بین فرهنگها، ترجمه کیانی و میرحسینی، تهران: انتشارات باز.
- مانهایم، کارل، (1355)، ایدئولوژی و اوتوپیا، ترجمة فریبرز محمدی، انتشارات دانشگاه تهران.
- متقی هندی، علی بن حسام الدین، (1401ق)، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، محقق بکری حیانی، صفوة السقا، مقدمه مؤلف، ج1، چاپ پنجم، بیروت: مؤسسة الرسالة.
- مجلسی، محمدباقر، (1404ق)، بحارالانوار، بیروت: انتشارات داراحیاء التراث العربی مؤسسه الوفا.
- ـــــــــــــــ ، (بیتا)، مقدمه بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، انتشارات اسلامیه.
- مشکینی، علی، (1374)، ازدواج در اسلام، قم: الهادی.
- مطهری، مرتضی، (1378)، مجموعه آثار، تهران: صدرا.
- معرفت، محمدهادی، (1378)، التمهید فی علوم القرآن، قم: نشر آثار آیتالله معرفت.
- مفید، محمد بن محمد بن نعمان، (1414ق)، الارشاد، بیروت: دار المفید.
- مکارم شیرازی، ناصر، (1375)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- منتظرالقائم، اصغر، (1388)، چیستی و چرایی آرمانشهر اسلامی، در مجموعه مقالات نخستین همایش آرمانشهر اسلامی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
- مور، تامس، (1373)، آرمانشهر (یوتوپیا)، ترجمه داریوش آشوری و نادر افشاری، تهران: خوارزمی.
- موسویان، سید عباس، (1376)، پس انداز و سرمایهگذاری در اقتصاد اسلامی، قم: پژوهشگاه فرهنگ اسلامی.
- نصر، سیدحسین، (1373)، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران: طرحنو.
- نقی زاده، محمد، (1393)، باغ ایرانی از خیالات تا واقعیات، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
- ـــــــــــــــ ، (پاییز 1394)، «آموزههای قرآنی و شهر آرمانی اسلام»، فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، سال سوم، شماره هشتم.
- وست، ویکتوریا سکویل، (1336)، باغهای ایرانی در کتاب میراث ایران (زیر نظر ا. ج. آربری)، تهران: بنگاه.
- وهبة الزحیلی، (۱۴۱۱ق)، التفسیر المنیر، بیروت: دارالفکر المعاصر.
ویلبر، دونالد نیوتن، (1384)، ترجمه و نشر کتاب، باغهای ایران و کوشکهای آن، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.