نوع مقاله : تخصصی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشکده غیرانتفاعی رفاه، تهران
2 استادیار گروه مطالعات فرهنگی، دانشکده غیرانتفاعی رفاه، تهران
چکیده
با توجه به اینکه خانواده سالم مناسبترین زمینه کمال و تعالی فرد و جامعه است. و شرط پویایی و استواری خانواده،وجود روابط صحیح و پایدار میان همسران است.هدف از این پژوهش مطالعه تطبیقی مولفه های فرهنگی خانواده پایدار از دیدگاه خانواده های تهرانی و شاخص های مطلوب در تعالیم اسلامی نیز بود. بنابراین در پژوهش حاضر میزان اعتقاد به شاخص های فرهنگی ( اسلامی٫ جامعه شناختی) خانواده پایدار در میان زنان و مردان متأهل شهر تهران که حداقل پنج سال از زندگی مشترک آنها گذشته باشد،بررسی شد.درتدوین چارچوب نظری این پژوهش،از نظریه های مطلوب اسلامی،نظریه های جامعه شناختی (فردگرایی و کنش متقابل نمادین)استفاده شد.روش مورد استفاده پیمایش و داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است.حجم نمونه ۲۱۲نفر از زنان و مردان متأهل مناطق ۲۲گانه شهر تهران که بااستفاده از جدولlin و روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها،با آمار توصیفی(جداول توزیع فراوانی) و آمار استنباطی(آزمون کای اسکوئر)،و با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفته است. یافته ها نشان داد که میزان اعتقاد به شاخص های تعالیم اسلامی برای ثبات خانواده با منطقه محل سکونت رابطه معنادار دارد، همچنین یافته ها حاکی از وجود رابطه معنادار بین شاخص جامعه شناختی و منطقه محل سکونت نیز بود . و سرانجام، بین شاخص های اسلامی و جامعه شناختی با هر یک از متغیرهای مستقل پژوهش یعنی ، جنسیت و سن زوجین، میزان تحصیلات زوجین، نوع شغل ،طول مدت زندگی زناشویی و تعداد فرزند رابطه معناداری یافت نشد .
کلیدواژه‌ها
- قرآن کریم.
- آدام اسمیت، جرمی، (۱۳۹۱)، زنان شاغل؛ مردان خانه‌دار، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: نشر علم.
- آزاد ارمکی، تقی، (۱۳۷۶)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: سروش.
- ـــــــــــــــ ، (۱۳۹۲)، جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران: انتشارات سمت.
- امامی، پریرخ؛ هاشمیان فر، سید علی و منصور حقیقتیان، (۱۳۹۶)، «بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و خانواده‌گرایی در بین ساکنان شهر اصفهان»، علوم اجتماعی شوشتر، سال یازدهم، تابستان، شماره ۲، (پیاپی ۳۷).
- انوری، محمدرضا، (۱۳۹۰)، «نقد و بررسى نظریه کنش متقابل نمادین»، معرفت، سال بیستم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، آبان، شماره ۱۶۷، ص۱۵۳-۱۷۱.
- بانکی پور فرد، امیرحسین؛ مؤمنی راد، فهیمه و سید مهدی صدری، (۱۳۹۶)، «عوامل تعالی‌بخش مؤثر در تحکیم بنیان خانواده در آرای مفسران و اندیشمندان معاصر مسلمان»، فصلنامه فرهنگی ـ تربیتی زنان و خانواده، زمستان، سال دوازدهم، شماره ۴۱.
- حسن‌زاده، صالح، (۱۳۹۲)، «عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی»، پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، زمستان، سال چهارم، شماره ۱۵.
- حسینی بیرجندی، سید مهدی، (۱۳۸۰)، مشاوره در آستانه ازدواج، تهران: آوای نور.
- حسینی، اکرم سادات، (۱۳۸۳)، «تحکیم خانواده در آموزه‌های قرآنی»، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۲۵.
- خطیبی، اعظم، (۱۳۹۴)، «مقایسه نگرش جنسیتی نسبت به عوامل مؤثر بر تحکیم بنیان خانواده»، فصلنامه فرهنگی ـ تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی ـ دفاعی زنان و خانواده سابق)، زمستان، سال دهم، شماره ۳۳.
- ریتزر، جورج، (۱۳۸۷)، نظریه‌هاى جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثى، تهران: علمى.
- ساروخانی، باقر، (۱۳۹۳)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: سروش.
- سالاری فر، محمدرضا، (1397)، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- طباطبایی، سید محمدحسین، (۱۴۱۷ق)، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- غلام پور، محمد؛ اسامه سکین عبدالغنی، (۱۳۸۸)، «عوامل تحکیم و تقویت نظام خانواده»، راه تربیت، پاییز، شماره ۹.
- قاسمی طوسی، محمد اسماعیل و محمد فاکر میبدی، (پاییز ۱۳۹۵)، «تأملات اخلاقی تربیتی پایداری خانواده مبتنی بر آیات و روایات متناظر»، پژوهشنامه اخلاق، سال نهم، شماره ۳۳.
- کوزر، لوئیس، (۱۳۷۳)، زندگى و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثى، تهران: علمى.
- کوئن، بروس، (۱۳۸۶)، درآمدى به جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثى، تهران: انتشارات توتیا.
- لارسن، کالوین، (۱۳۷۷)، نظریه‌هاى جامعه‌شناسی محض و کاربردى، ترجمه غلام عباس توسّلى و رضا فاضل، تهران: انتشارات سمت.
- مجلسی، محمدباقر، (۱۴۰۳ق)، بحارالانوار، تهران: مکتبه الاسلامیه.
- محمدی ری‌شهری، محمد، (۱۳۸۷)، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم: دارالحدیث.
- نوری، اعظم، (۱۳۸۹)، «عوامل تحکیم و استحکام خانواده»، طهورا، زمستان، سال سوم، شماره ۷.
)