این مقاله با هدف بررسی کارکرد احساسِ کرامت نفس در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و بهطور خاص پیشگیری از مفاسد اخلاقی نگارش شده است. برای دریافت معنا و مقصود روایات دربردارنده این مفهوم و شناسایی مفاهیم مرتبط با آن، از فقه الحدیث بهمثابه یک روش پژوهش و نیز از روش استنتاج به اقتضا استفاده شده است. یافتههای پژوهش مبیِّن آن است که ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی کارکرد احساسِ کرامت نفس در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و بهطور خاص پیشگیری از مفاسد اخلاقی نگارش شده است. برای دریافت معنا و مقصود روایات دربردارنده این مفهوم و شناسایی مفاهیم مرتبط با آن، از فقه الحدیث بهمثابه یک روش پژوهش و نیز از روش استنتاج به اقتضا استفاده شده است. یافتههای پژوهش مبیِّن آن است که احساس کرامت نفس که حَسب نوعی تحول بینش درباره مبدأ الهی انسان و حقیقت وجودی او و نیز خودشناسی در انسان فعلیت مییابد، بهعنوان یک محرِّک و عاملی انگیزشی درونی مؤثر در سلوک اخلاقی و پیشگیری از آسیبهای اخلاقی و اجتماعی عمل میکند. انسانی که احساس شرافت و بزرگواری میکند در ملازمت حب نفس و حب کمال نفس (که اموری فطریاند) با اموری که سبب پستی و فرومایگی و خواری نفسِ انسان است؛ احساس ناسازگاری نموده و از آنها اجتناب میکند. افزون اینکه احساسِ کرامت نفس از عوامل برانگیختن صفت حیا در انسان است که کارکردهای بسیار ویژهای در تن ندادن انسان به رذایل اخلاقی و رفتارهای زشت و ناپسند دارد. در مقابل احساس پستی، فرومایگی و خواریِ نفس، زمینهساز ارتکاب شرارتها و تن دادن به حقارتها و رذایل است. پشتوانه و تضمینکنندهٔ بروز و ظهور کارکرد احساس کرامت نفس در پیشگیری از آسیبهای اخلاقی و اجتماعی این است که این فرآیند، جامع مقدمات و مبادی ادراکی و تحریکی برای تحقق رفتار انسان و مبتنی بر انگیزههای درونی در تحقق کنش انسان است.
