نوع مقاله : تخصصی
نویسنده
دانش‌آموخته خارج فقه و فلسفه (استاد حوزة علمیة قم، ایران
چکیده
خشونت از پدیده‌های کهن در رفتار اجتماعی انسان‌ها است. نوجوانان به جهت اقتضای سنی خاص و تأثیری که از محیط خود دارند، بیشتر در معرض روی‌آوردن به خشونت هستند. هدف این پژوهش، بررسی عوامل پیشگیری از روی‌آوردن نوجوانان به خشونت است، در این راستا بر نقش یادگیری اجتماعی در خشونت‌آموزی ایشان تأکید شده و با این رهیافت، عوامل پیشگیری از خشونت را بر اساس مبانی اسلامی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی تحلیل می‌کند. روش این پژوهش، کتابخانه‌ای است و از تجزیه‌و‌تحلیل کیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش بر وظایف اجزای نظام تعلیم و تربیت (خانواده، همسالان، مربیان مدرسه، نظام آموزشی و رسانه‌ها) در محورهایی چون گسترش رفتارهای محبت‌آمیز در خانواده و رفتار مربیان، توبیخ الگوهای خشونت و پاداش نگرفتن آنها، فقدان ارزش‌های خشونت‌آموز در دوستی‌ها و تعمیق باورهای معنوی در کنترل خشم و آموختن مهارت جرأت‌ورزی به جای خشونت تأکید دارد.
کلیدواژه‌ها
- قرآن کریم.
- صحیفۀ سجادیه، (1376)، قم: نشر الهادى.
- آذربایجانی، مسعود و همکاران، (1387)، روان‌شناسی اجتماعی (با نگرش به منابع اسلامی)، چ سوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- ابن‌شهر آشوب مازندرانى، محمدبن على، (1379ق)، مناقب آل أبی طالب(ع)، قم: انتشارات علامه.
- احمدوند، محمدعلی، (1386)، روان‌شناسی کودک و نوجوان، تهران: پیام‌نور.
- بخارى، محمدبن اسماعیل، (1431ق)، صحیح بخاری، بیروت: دارالکتاب العربی.
- بیابانگرد، اسماعیل، (1387)، روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، چ دوم، تهران: نشر دوران.
- پارسا، محمد، (1383)، زمینه نوین روان‌شناسی، چ بیستم، تهران: بعثت.
- ترمذی، محمدبن عیسی، (بی‌تا)، سنن‌الترمذی، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
- حافظ‌نیا، محمدرضا، (1386)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چ سیزدهم، تهران: سمت.
- حرانى، حسن‌بن شعبه، (1404ق)، تحف‌العقول، چ دوم، قم: جامعه مدرسین.
- حرعاملى، محمد، (1409ق)، وسائل‌الشیعۀ، قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم‌السلام).
- حمدیه، مصطفی و شهریار شهیدی، (1387)، اصول و مبانی بهداشت روانی، چ سوم، تهران: سمت.
- خنیفر، حسین و مژده پورحسینی، (1387)، مهارت‌های زندگی، چ چهارم، قم: نشر هاجر.
- ساروخانی، باقر، (1378)، کودکان و رسانه‌های جمعی (تحقیقی در باب گفتمان برنامه‌های کودک در تلویزیون)، تهران: اداره کل پژوهش و آموزش سیما.
- سالاری‌فر، محمدرضا، (1389)، خشونت خانگی علیه زنان، قم: نشر هاجر.
- سورین ورنر و تانکارد جیمز، (1381)، نظریه‌های‌ارتباطات، ترجمۀ علیرضا دهقان، چ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
- شولتز، دوان و سیدنی الن شولتز، (1389)، نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چ هفدهم، تهران: نشر ویرایش.
- صدوق، محمدبن علی، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، چ دوم، قم: جامعه مدرسین.
- صدیق سروستانی، رحمت‌الله، (1389)، آسیب‌شناسی اجتماعی، چ ششم، تهران: سمت.
- طباطبائى، سیدمحمدحسین، (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، چ پنجم، قم: انتشارات اسلامى.
- طبرسى، فضل‌بن حسن، (1372)، مجمع‌البیان، چ سوم، تهران: ناصر خسرو.
- فتال نیشابورى، محمدبن احمد، (1375)، روضۀ الواعظین و بصیرۀ المتعظین، قم: رضى.
- فرهنگی، علی‌اکبر، (1388)، ارتباطات انسانی، چ پانزدهم، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
- کریمی، یوسف، (1389)، روان‌شناسی یادگیری، چ دوازدهم، تهران: پیام‌نور.
- کلینى، محمدبن یعقوب، (1362)، الکافی، چ دوم، تهران: اسلامیه.
- لیثى واسطى، على‌بن محمد، (1376)، عیون‌الحکم و المواعظ، قم: دارالحدیث.
- محسنی، منوچهر، (1380)، جامعه‌شناسی عمومی، چ هفدهم، تهران: نشر طهوری.
- معتمدنژاد، کاظم،(1386)، وسایل ارتباط جمعی، چ ششم، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
- مفید، محمدبن محمد، (1413ق)، الإختصاص، قم: الموتمر العالمى لالفیۀ الشیخ المفید.
- مهدی‌زاده، سیدمحمد، (1392)، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، چ سوم، تهران: همشهری.
- نراقى، ملااحمد، (1378)، معراج‌السعادۀ، چ ششم، قم: مؤسسۀ دار‌الهجرت.
)