عبدالله غلامی؛ نگار کرمی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 1-14
چکیده
اهتمام به مسئلۀ سلامت جنسی در عصر حاضر، به علت گسترش شبکه‌های اطلاع‌رسانی و وسایل ارتباطی که منجر به تشدید و تحریک شهوت می‌شود، ضرورتی مضاعف است. قرآن کریم در طرح مسائل جنسی از نهایت عفت و متانت بهره برده و در بازگویی اعمال و اندام‌های جنسی با استفاده از کنایات از بی‌پردگی و به کار بردن الفاظ صریح و قبیح اجتناب کرده است، این روش وسیله‌ای ...
بیشتر
اهتمام به مسئلۀ سلامت جنسی در عصر حاضر، به علت گسترش شبکه‌های اطلاع‌رسانی و وسایل ارتباطی که منجر به تشدید و تحریک شهوت می‌شود، ضرورتی مضاعف است. قرآن کریم در طرح مسائل جنسی از نهایت عفت و متانت بهره برده و در بازگویی اعمال و اندام‌های جنسی با استفاده از کنایات از بی‌پردگی و به کار بردن الفاظ صریح و قبیح اجتناب کرده است، این روش وسیله‌ای شده تا مخاطبان قرآن به اصل حیا و متانت گفتاری و رفتاری توجه بیشتری داشته و آثار اخلاقی و تربیتی قابل توجه قرآن در فرهنگ عمومی منعکس شود. میل جنسی و نیاز به ارضای آن از امیال فطری بشر است و قرآن به جهت سازگاری که با فطرت انسانی دارد، انسان‌ها را به انتخاب راه سالم ارضای آن و پرهیز از بیراهه‌ها توجه داده و به آنها یاد می‌دهد که چگونه با ایمان به خدا و استعانت از او از بحران‌ها و مشکلات جنسی رهایی یابند. از سوی دیگر، قرآن مؤمنین را به رعایت اصل حیا در گفتار و رفتار و جلوگیری از اختلاط زن و مرد جهت بهره‌مندی از سلامت جنسی فرمان داده و در پایان با اظهار انزجار از اعمال قبیح و قاطعیت در برخورد با مفسدین، اصول و روش‌های تربیتی خود در امر سلامت جنسی را کامل کرده است. این پژوهش، با محوریت آیات شریفۀ قرآن، این روش‌ها و اصول تربیتی را مورد بررسی قرار داده تا متصدیان حوزه تربیت بجای استفاده از قوانین تربیتی غیراصولی و ضداخلاقی غرب از این منبع وحیانی و خطاناپذیر جهت پیشبرد اهداف تربیتی بهره‌مند شوند.
مصطفی همدانی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 15-22
چکیده
خشونت از پدیده‌های کهن در رفتار اجتماعی انسان‌ها است. نوجوانان به جهت اقتضای سنی خاص و تأثیری که از محیط خود دارند، بیشتر در معرض روی‌آوردن به خشونت هستند. هدف این پژوهش، بررسی عوامل پیشگیری از روی‌آوردن نوجوانان به خشونت است، در این راستا بر نقش یادگیری اجتماعی در خشونت‌آموزی ایشان تأکید شده و با این رهیافت، عوامل پیشگیری از خشونت ...
بیشتر
خشونت از پدیده‌های کهن در رفتار اجتماعی انسان‌ها است. نوجوانان به جهت اقتضای سنی خاص و تأثیری که از محیط خود دارند، بیشتر در معرض روی‌آوردن به خشونت هستند. هدف این پژوهش، بررسی عوامل پیشگیری از روی‌آوردن نوجوانان به خشونت است، در این راستا بر نقش یادگیری اجتماعی در خشونت‌آموزی ایشان تأکید شده و با این رهیافت، عوامل پیشگیری از خشونت را بر اساس مبانی اسلامی، روان‌شناختی و جامعهشناختی تحلیل می‌کند. روش این پژوهش، کتابخانه‌ای است و از تجزیهوتحلیل کیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش بر وظایف اجزای نظام تعلیم و تربیت (خانواده، همسالان، مربیان مدرسه، نظام آموزشی و رسانهها) در محورهایی چون گسترش رفتارهای محبتآمیز در خانواده و رفتار مربیان، توبیخ الگوهای خشونت و پاداش نگرفتن آنها، فقدان ارزشهای خشونتآموز در دوستیها و تعمیق باورهای معنوی در کنترل خشم و آموختن مهارت جرأتورزی به جای خشونت تأکید دارد.
محمدمهدی فیروزمهر؛ فرج‌الله میرعرب
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 23-38
چکیده
روند فرهنگی در جهان معاصر و سبک زندگی آپارتمانی، پیوندهای عاطفی را در زندگی انسان کاهش داده و فاصله‌ها هر روز بیشتر می‌شود و روابط اجتماعی در معرض خطر قرار گرفته است. از سویی بود و نبود جامعه در گرو روابط، آن هم از نوع متوافق و همگرا است. پیشنهاد اسلام برای رفع مشکل، صله‌رحم است که نتایج اجتماعی مهمی دارد. این پژوهش، به روش توصیفی ...
بیشتر
روند فرهنگی در جهان معاصر و سبک زندگی آپارتمانی، پیوندهای عاطفی را در زندگی انسان کاهش داده و فاصله‌ها هر روز بیشتر می‌شود و روابط اجتماعی در معرض خطر قرار گرفته است. از سویی بود و نبود جامعه در گرو روابط، آن هم از نوع متوافق و همگرا است. پیشنهاد اسلام برای رفع مشکل، صله‌رحم است که نتایج اجتماعی مهمی دارد. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه‌ای به صله‌رحم به‌عنوان راه‌حل معضل جامعه امروز پرداخته تا نشان دهد که این دستورالعمل در پیدایی و پایداری وفاق اجتماعی که از ضروریات زندگی بشری است، نقش فوق‌العاده‌ای دارد. بر اساس آیات و روایات صله‌رحم در ایجاد و تقویت عناصر بینشی، عاطفی و رفتاری تأثیر شگفت‌انگیزی می‌تواند داشته باشد که زمینه درک حقیقت مهمی را فراهم می‌کند و آن وحدت حقیقت انسانی است که در افرادی با ظاهرهای متفاوت ظهور و بروز یافته است. صله‌رحم سبب می‌شود که یک مجموعه انسانی بتواند در غم و شادی شریک هم باشند و اعضای جامعه رَحِمی هنگام گرفتاری و مشکلات امیدوار شوند که با گسیل شدن کمک‌ها و محبت ارحام رنج آنها زایل می‌شود. در این نوع رابطه به دلیل تبلور محبت انسانی به دیگران، احساس وفاق و همدلی ظهور می‌کند. صله‌رحم مشارکت عمومی و تشریک مساعی و همکاری بر خیر و صلاح را افزایش می‌دهد و تمرینی برای هنجار شدن رفتارهای همگرا و متوافق در جهت شکل‌گیری وفاق پایدار اجتماعی است. البته تأثیرگذاری مطلوب نیازمند تربیت صحیح و استفاده درست از صله‌رحم است.
عباس محمدی؛ سیدرضا بلاغت
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 39-54
چکیده
هدف این پژوهش، آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی و تأثیر آن در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، می‌باشد. این پژوهش، از نوع تحلیلی- توصیفی و استنتاجی از انواع پژوهش‌های کیفی است. با توجه به اهمیت و جایگاه آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی در تعلیم و تربیت کشور و حتی جهان اسلام و خلأ آن در نظام آموزشی کشور، این پژوهش درصدد ...
بیشتر
هدف این پژوهش، آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی و تأثیر آن در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، می‌باشد. این پژوهش، از نوع تحلیلی- توصیفی و استنتاجی از انواع پژوهش‌های کیفی است. با توجه به اهمیت و جایگاه آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی در تعلیم و تربیت کشور و حتی جهان اسلام و خلأ آن در نظام آموزشی کشور، این پژوهش درصدد است تا ضمن تشریح معایب روش سنتی آموزش و عدم کارآمدی آن، برای نیازها و تحولات سریع و گسترده جهان امروز، آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی و ضرورت آموزش و تربیت فلسفی کودکان و نقش آن را در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی (همچون بزهکاری، اعتیاد، طلاق، فساد اخلاقی، تأثیرات منفی فضای مجازی) تبیین نماید. هدف برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر اساس مبانی اسلامی، اصلاح وضعیت تفکر در مدارس و وارد کردن عنصر اندیشه به درون نظام آموزشی کشورهای اسلامی است. در مرحله بعد تربیت شهروندانی خلاق، نقاد، مبدع، دارای قدرت استدلال و استقلال، خردورز، تحلیل‌گر، قانون‌مند و مسئولیت‌پذیر است که همگی از خصوصیات جامعه کاوشگر و معقول می‌باشد. این برنامه سعی می‌کند تا استدلال، تمییز و داوری را از کودکی به افراد آموزش دهد به‌طوری‌که این افراد به این توانایی برسند که تا حد امکان خودشان برای خودشان تفکر کنند و برای خودشان تصمیم بگیرند و بهترین‌ها را گزینش و انتخاب کنند و در یک کلام به توانایی خودیادگیری و یادگیری مادام‌العمر دست یابند، در صورت تحقق جامعة یادگیرنده، ناخودآگاه جامعه از آسیب‌های اجتماعی در امان خواهد بود.
علی اکبر دوایی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 55-92
چکیده
آسیب‌های اجتماعی از پیچیده‌ترین پدیده‌های اجتماعی است؛ هم در شناسایی و هم در مواجهه؛ لذا نیازمند تدابیری صحیح و همه جانبه در مقام شناسایی و برخورد با آن می‌باشد. نگاه به آسیب‌ها از زوایای مختلف لازم ولی ناکافی است و برای تجمیع رویکردها نیازمند مدل‌های تحلیلی جامعی هستیم. آنچه در این مقاله به‌دنبال آن هستیم با مفروض داشتن ماهیت ...
بیشتر
آسیب‌های اجتماعی از پیچیده‌ترین پدیده‌های اجتماعی است؛ هم در شناسایی و هم در مواجهه؛ لذا نیازمند تدابیری صحیح و همه جانبه در مقام شناسایی و برخورد با آن می‌باشد. نگاه به آسیب‌ها از زوایای مختلف لازم ولی ناکافی است و برای تجمیع رویکردها نیازمند مدل‌های تحلیلی جامعی هستیم. آنچه در این مقاله به‌دنبال آن هستیم با مفروض داشتن ماهیت آسیب‌ها و مبنای اسلامی در آن به‌دنبال تجمیع عوامل و زمینه‌های بروز آسیب‌های اجتماعی از جنبه‌های مختلف بیرونی و درونی با سهم تأثیر متفاوت در مدلی جامع هستیم. بر این اساس ابتدا عوامل مؤثر در بروز آسیب‌ها در قالب چرخه فعالیت آسیب و سطوح مختلف این چرخه از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین شکل آن (در قالب جبهه معارض یا جرایم سازمان‌یافته پیشرفته) ترسیم شده؛ سپس مدل مذکور، تبدیل به ماتریسی برای شناسایی و تحلیل عوامل آسیب شده که با توجه به سطح یا جایگاه عامل و نقش عامل در بروز آسیب و شاخص وجود عامل، به شناسایی انواع عوامل موجب بروز آسیب شده است و درنهایت ماتریس تجویز در حوزه مواجهه با آسیب‌های اجتماعی به تفکیک عوامل مؤثر در شکل‌گیری چرخه آسیب ترسیم شده است؛ به‌طوری که راهبرد و راهکار مواجهه با آسیب‌ها را به تفکیک عوامل دخیل در آسیب مدنظر قرار می‌گیرد و در ماتریسی دیگر عوامل مؤثر در انتخاب ابزار مقابله و نوع مقابله و هدف مقابله با آسیب به تناسب عوامل آسیب مدل‌سازی می‌شود.
علیرضا جزینی؛ علی عباسی کسانی؛ محسن پناهی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 93-104
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر سبک زندگی اسلامی بر پیشگیری از جرم و آسیب‌های اجتماعی با تأکید بر نقش نماز می‌باشد. این پژوهش، کیفی و از نوع تحلیل فلسفی است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و جست‌وجوی اطلاعات علمی از منابع مکتوب و دیجیتال است. پژوهش نشان می‌دهد که نماز به‌عنوان یکی از ابعاد سبک زندگی اسلامی، نقش بسیار مهمی در پیشگیری ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر سبک زندگی اسلامی بر پیشگیری از جرم و آسیب‌های اجتماعی با تأکید بر نقش نماز می‌باشد. این پژوهش، کیفی و از نوع تحلیل فلسفی است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و جست‌وجوی اطلاعات علمی از منابع مکتوب و دیجیتال است. پژوهش نشان می‌دهد که نماز به‌عنوان یکی از ابعاد سبک زندگی اسلامی، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از جرم دارد. دلیل آن نیز این است که سبک زندگی اسلامی و بخصوص نماز باعث می‌شود که انسان به یاد خدا باشد. ازآنجاکه انسان در هر روز 5 بار نماز میخواند، همواره در دل خود به یاد خداست و همین کافی است که در حین اشتباه و ارتکاب به جرم از آن جلوگیری کند. البته برای این کار باید ابتدا سبک زندگی اسلامی را در جامعه نهادینه کرد و به صورت یک فرهنگ درآورد.
سید حسام حسینی؛ سیده نسرین حسینی؛ خدیجه زارعی؛ مریم السادات طباطبایی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 105-128
چکیده
در این پژوهش با هدف بررسی نقش مبانی تربیت دینی در مواجهه با رنج‌های وجودی در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، الگوی نظری جدیدی با استفاده از روش پژوهش استنتاجی پیش رونده فرانکنا در بالاترین سطح تبیین و معرفی گردید.در این راستا پس از بررسی گزاره‌های الگوی نظری مد نظر که ما آن را «الگوی مثبت تربیت دینی در تقابل با رنج وجودی» نام نهادیم، ...
بیشتر
در این پژوهش با هدف بررسی نقش مبانی تربیت دینی در مواجهه با رنج‌های وجودی در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، الگوی نظری جدیدی با استفاده از روش پژوهش استنتاجی پیش رونده فرانکنا در بالاترین سطح تبیین و معرفی گردید.در این راستا پس از بررسی گزاره‌های الگوی نظری مد نظر که ما آن را «الگوی مثبت تربیت دینی در تقابل با رنج وجودی» نام نهادیم، چالشها و مسائل پیرامون افسردگی و رنج‌های وجودی ناشی از این اپیدمی موردبررسی قرار گرفت و یافته‌ها حاکی از آن است که رنج‌های وجودی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا بهواسطه زیر سؤال بردن پیشفرضهای پذیرفته شده، انزوای اجتماعی و رنج ناشی از مرگ اطرافیان چالشهایی را برای معنای زندگی افراد در پی دارد و الگوی نظری مدنظر تربیت دینی بهواسطه توسعه و بازسازی معنای زندگی در کاهش آلام و رنج‌های وجودی مؤثر واقع میگردد.
کریم خانمحمدی؛ مریم غازی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 129-144
چکیده
آسیب‌های اجتماعی نوظهور، آسیب‌هایی هستند که بر اثر فناوری‌های جدید ارتباطی مانند اینترنت، ماهواره، تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان ایجاد شده‌اند و تأثیرات مهمی بر فرد و به‌تبع آن جامعه داشته‌اند. این آسیب‌ها که به دو دسته اجتماعی و روان‌شناختی تقسیم می‌شوند، به دلیل استفاده بیشتر و خصوصیات ویژه روان‌شناختی ...
بیشتر
آسیب‌های اجتماعی نوظهور، آسیب‌هایی هستند که بر اثر فناوری‌های جدید ارتباطی مانند اینترنت، ماهواره، تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان ایجاد شده‌اند و تأثیرات مهمی بر فرد و به‌تبع آن جامعه داشته‌اند. این آسیب‌ها که به دو دسته اجتماعی و روان‌شناختی تقسیم می‌شوند، به دلیل استفاده بیشتر و خصوصیات ویژه روان‌شناختی زنان، بر این قشر از جامعه تأثیری دوچندان دارند. به نظر می‌رسد زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر فضای مجازی قرار می‌گیرند و درنتیجه آسیب‌های فضای مجازی بر آنان بیشتر از مردان است. از طرفی به دلیل نقش ویژه زنان در مدیریت خانواده و تربیت فرزند، آسیب‌هایی که براثر فضای مجازی بر آنان وارد می‌شود، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در حال حاضر بسیاری از زنان ایرانی، زمان زیادی از وقت خود در شبانه‌روز را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند. از میان شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام به‌عنوان رسانه‌ای تصویر محور، تأثیرات بیشتری بر زنان دارد و درنتیجه می‌تواند آسیب‌های بیشتری را نیز به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با رصد کاربران زن اینستاگرام و تحلیل کنشگری آنان، درصدد بررسی آسیب‌های اجتماعی اینستاگرام بر زنان ایرانی است. در یک نگاه کلی، مهم‌ترین این آسیب‌ها عبارت‌اند از: سایبر سکس، تعرض جنسی، روابط آزاد با نامحرم و خیانت سایبری، عادی‌سازی بی‌اخلاقی، مدگرایی، اعتیاد مجازی، افشای حریم خصوصی، بی‌توجهی به انجام دستورات دینی ازجمله رعایت عفاف و حجاب، تغییرات فرهنگی، مشکلات روحی و روانی، میل به ابراز وجود، جلوه‌گری خود ایدئال، فردگرایی و تضعیف نقش مادری و همسری
سعیده تمیزکار؛ صدیقه مهدوی کنی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 145-162
چکیده
نهاد خانواده به‌عنوان مقدس‌ترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآن‌ها قرار گرفته است. بی‌تردید، مواجهه انفعالی با پدیده‌های نوظهور همچون فضای مجازی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جامعه و به‌تبع آن خانواده وارد کند؛ ازاین‌رو، می‌طلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی ...
بیشتر
نهاد خانواده به‌عنوان مقدس‌ترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآن‌ها قرار گرفته است. بی‌تردید، مواجهه انفعالی با پدیده‌های نوظهور همچون فضای مجازی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جامعه و به‌تبع آن خانواده وارد کند؛ ازاین‌رو، می‌طلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی و هدایت افکار عمومی برای استفاده بهینه و حداکثری از فرصتهای آن باشد. در این میان، باید توجه کرد که فضای مجازی افسارگسیخته بهصورت جدی چالشها و تهدیداتی برای نهاد خانواده در پی خواهد داشت. نقض حریم خصوصی خانواده و بیمسما کردن آن مبناییترین چالش فضای مجازی برای نهاد خانواده است. بر اساس آموزه‌های اسلامی اصل کرامت ذاتی بشر، اصل لزوم کتمان سر و اصل حرمت و احترام عرض و آبرو مهم‌ترین اصولی هستند که حاکم بر حریم خصوصی خانواده میباشند و هرگونه کنش مجازی که منجر به نقض اصول مذکور شود درواقع، تهدیدی علیه کیان نظام خانواده است. مصلحت عمومی ضرورت مداخله و صیانت دولت از حریم خصوصی خانواده در فضای مجازی را توجیه مینماید.
مرضیه هروی؛ اسماعیل چراغی کوتیانی؛ محسن هراتی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 163-182
چکیده
خانواده در جامعه کنونی ما دچار تغییر، تحولات و آسیب‌هایی شده است که تک‌فرزندی یکی از آن‌هاست. هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل آسیب‌های تک‌فرزندی برای والدین است. یافته‌ها حاکیست اگرچه مستقیماً در آموزه‌های دینی از تک‌فرزندی، کمیت و تعداد اولاد بحثی به میان نیامده است، اما کلیت آیات و روایات فرزندآوری بر اهمیت این مسئله تأکید ...
بیشتر
خانواده در جامعه کنونی ما دچار تغییر، تحولات و آسیب‌هایی شده است که تک‌فرزندی یکی از آن‌هاست. هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل آسیب‌های تک‌فرزندی برای والدین است. یافته‌ها حاکیست اگرچه مستقیماً در آموزه‌های دینی از تک‌فرزندی، کمیت و تعداد اولاد بحثی به میان نیامده است، اما کلیت آیات و روایات فرزندآوری بر اهمیت این مسئله تأکید دارند. تک‌فرزندی نهتنها مورد تائید دین نیست، بلکه یک معضل شناخته می‌شود که می‌تواند والدین را با آسیب‌های متعددی مواجه سازد. در این پژوهش آسیب‌های جسمی، روانی، تربیتی و معنوی تک‌فرزندی موردبررسی قرارگرفتهاند. آسیب‌های جسمی والدین تکفرزند مانند تأثیر بارداری، شیردهی و زایمان در سلامت مادر، آسیب‌های روانی مانند افزایش اضطراب، استرس و افسردگی والدین، آسیب‌های تربیتی مانند رواج فرزندسالاری، کاهش انسجام خانواده و وقتگیر بودن تربیت و آسیب‌های معنوی مانند محرومیت از فضایل و پاداشهای فرزندآوری، محرومیت از حمایت معنوی پس از مرگ و کاهش یاریرساندن در دوران پیری می‌باشد. روش گردآوری پژوهش اسنادی و کتابخانه‌ای و روش پردازش مطالب توصیفی و تحلیلی با استفاده از نتایج پژوهش‌های پیشین بوده است.
غلام حیدر کوشا
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 183-202
چکیده
در این مقاله اهمیت و کارکردهای مثبت و منفی بازی‌های الکترونیک و رایانه‌ای در زندگی اجتماعی موردبررسی قرار گرفته و اثبات شده است که بازی‌های الکترونیک، در دو محور اساسی بازی یعنی «محتوی بازی» و «محیط بازی» به زندگی اجتماعی پیوند دارد. بازی در فرایند جامعه‌پذیری اولیه زمینهٔ آشنایی افراد با نقش‌ها، هنجارها، ارزش‌ها، ...
بیشتر
در این مقاله اهمیت و کارکردهای مثبت و منفی بازی‌های الکترونیک و رایانه‌ای در زندگی اجتماعی موردبررسی قرار گرفته و اثبات شده است که بازی‌های الکترونیک، در دو محور اساسی بازی یعنی «محتوی بازی» و «محیط بازی» به زندگی اجتماعی پیوند دارد. بازی در فرایند جامعه‌پذیری اولیه زمینهٔ آشنایی افراد با نقش‌ها، هنجارها، ارزش‌ها، و آداب سنن اجتماعی را فراهم می‌کند و از این طریق یکپارچگی و انسجام اجتماعی و نیز روحیه تعاون و همکاری را در افراد تقویت می‌کند. دستاورد بازی در زندگی اجتماعی تنها به کارکردهای مثبت بازی ختم نمیگردد بلکه کژ کارکردهایی همچون «انزوا»، «خشونت»، «تبلیغ ارزشهای غیربومی» و «آشنایی با گروههای همسال کژرو» را نیز به همراه دارد. دین اسلام برای عبور از آسیب‌های ناشی از کژ کارکردهای بازی، «فرهنگسازی نظارت خانوادگی و همگانی»، «فرهنگسازی مشارکت همهجانبه» و «فرهنگسازی ارزیابی اخلاقی محصولات فنّاورانه» را پیشنهاد میکرد.
احمدحسین شریفی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، صفحه 203-222
چکیده
مسئلۀ اصلی این نوشتار، این است که برای اطمینان‌‌بخش بودن مطالعات توصیفی آسیب‌های اجتماعی و انتساب آنها به فکر و اندیشۀ اسلامی، رعایت چه اصول و الزامات روش‌شناختی لازم است؟ برای پاسخ به این پرسش، با تفکیک مطالعات توصیفی آسیب‌های اجتماعی به پنج بخشِ تعریف، توصیف، تفسیر، تبیین و پیش‌بینی، تلاش شده تا با استفاده از روش استنباطی و ...
بیشتر
مسئلۀ اصلی این نوشتار، این است که برای اطمینان‌‌بخش بودن مطالعات توصیفی آسیب‌های اجتماعی و انتساب آنها به فکر و اندیشۀ اسلامی، رعایت چه اصول و الزامات روش‌شناختی لازم است؟ برای پاسخ به این پرسش، با تفکیک مطالعات توصیفی آسیب‌های اجتماعی به پنج بخشِ تعریف، توصیف، تفسیر، تبیین و پیش‌بینی، تلاش شده تا با استفاده از روش استنباطی و با تکیه بر مبانی فکر اسلامی، الزامات روش‌شناختی هر کدام از این بخشها را بیان کنیم. پرهیز از تعاریف حدی، سنجشپذیر بودن، همهجانبه بودن و تأثیرپذیری تعریف از نظام باورها و ارزش‌ها، چهار اصل روش‌شناختی تعریف است. صدق و کذبپذیری، جامعیت، استفاده از روش ترکیبی و وضوح و بیطرفانه بودن نیز چهار اصل روش‌شناختی توصیفاند. ضابطهمندی، تأثیرپذیری از بینشها و گرایشها، استفاده از روش‌های درونکاو و سنجشپذیر بودن نیز از الزامات روش‌شناختی مقام تفسیرند. برخورداری از نگاهی کثرتگرایانه، سنجشپذیری، تحویلگرایی و کارآمدی نیز اصولیاند که در مقام تبیین باید مورد توجه قرار گیرند و بالاخره، دشواری، عدم قطعیت و سنجشپذیری نیز از قواعد و مسائلی است که در مقام پیش‌بینی آسیب‌های اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرند.
