نوع مقاله : تخصصی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح چهار جامعه المصطفی العالمیه. قم. ایران.

2 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

الگویی ازدواج تابع نظام فرهنگی است. ورود فرهنگ مدرن در جهان اسلام، خانواده‌های اسلامی را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. برخی سعی دارند میان تجدد و خانواده اسلامی، آشتی ایجاد نمایند اما واقعیت این است که مدرنیته تعارض مبنایی با اسلام و نهاد خانواده دارد. بی‌خانمانی دنیای غرب، محصول تمدن مدرن است و نوگرایی، جهان اسلام را در تمام عرصه‌ها، بخصوص در حوزه خانواده دچار آسیب و مشکلات نموده است. آسیب‌دیدگی الگویی ازدواج از عناصر مبنایی این آسیب‌‌ها محسوب می‌شود. برای توضیح این مسئله؛ نخست تصویری کلی از خانواده در اسلام، باورهای بنیادین و شاکله شخصیتی انسان مدرن ارائه شده است. آنگاه با ارجاع به الزامات فرهنگ مدرن، آسیب‌های ازدواج در قالب مفاهیمی: کامجویی جنسی، ناهمگونی شخصیتی، آرمان‌زدگی، ناتوانی در انجام وظایف و کاهش آستانه صبر و سازش، منطق‌سازی گردیده است. کلیت تحقیق نشان می‌دهد که ریشه‌های مشکلات چیست و چگونه می‌توان با مواجهه آگاهانه با تجدد، خانواده مستحکم اسلامی را تمهید نموده و ساخت بخشید.

کلیدواژه‌ها

  • قرآن کریم.
  • ابوالحسن تنهایی، حسین و عالیه شکربیگی، (فروردین 1387)، جهانی شدن، تجدد گرایی و خانواده در ایران (گذار یا فروپاشی)، مجله جامعه شناسی، شماره 10،

http://www.noormags.com/view/fa/ArticlePage/292428

  • احسایى، ابن ابى جمهور، محمد بن على، عوالی اللئالی العزیزیۀ، 4 جلد، دار سید الشهداء للنشر، قم - ایران، اول، 1405 ه‍ ق.
  • اصفهانى، مجلسى دوم، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، 33 جلد، مؤسسۀ الطبع و النشر، بیروت - لبنان، اول، 1410 ه‍ ق.
  • بروجردى، آقا حسین طباطبایى، (1429ق)، جامع أحادیث الشیعۀ، 31 جلد، تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
  • بن حبیب، شیلا، چاوشیان، حسن، مدرنیته و تناقض‌های نظریه انتقادی، مجله ارغنون » پاییز و زمستان 1375 - شماره 11 و 12؛
  • http://www.noormags.com/view/Magazine/ViewPages.aspx?ArticleId=10217
  • بی‌نام، اندیشه: مدرنیسم، خانواده و طلاق، مجله حوراء، شماره16، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان؛ http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • بی‌نام، نگاه ویژه: واقعیت‌های طلاق، مسئولیت‌ها‌ی ما، مجله حوراء، شماره 26، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان؛ http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • بی‌نام، نگاه ویژه؛ آسیب شناسی روابط زوجین، مجله حوراء، شماره29، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان. http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • بی‌نام، نگاه ویژه؛ خانواده ایرانی؛ تأملات و پرسش‌ها، مجله حوراء، شماره 19. پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان. http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • پاینده‏، ابوالقاسم، (1382)، نهج الفصاحۀ مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص‏)، تهران:‏ دنیاى دانش.
  • جمعی از نویسندگان، (1389)، راهبردهای تحکیم خانواده، (مجموعه مقالات)، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
  • حر عاملى، محمد بن حسن، (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعۀ،‌ قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام).
  • حر عاملى، محمد، (1380)، الجواهر السنیۀ ـ کلیات حدیث قدسى‏، ترجمه زین العابدین کاظمى خلخالى‏، تهران: انتشارات دهقان.
  • خوشنویس، ناهید، رسانه و سبک زندگی، مجله روابط عمومی، مهر 1389، شماره 73،
  • http://www.noormags.com/view/fa/ArticlePage/609919
  • دکتر مؤذن، گفتگو:باز مهندسی خانواده اسلامی، مجله حوراء، شماره31، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان، http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • راوندى‏، سید فضل الله، (بی‌تا)، النوادر للراوندی‏، قم، دار الکتاب.
  • رضى الدین، حسن، (1370)، مکارم الأخلاق‏، قم، رضى.
  • ریحانی، حمید، (تابستان 1389)، شناخت و انتخاب در خواستگاری، تهران: انتشارات بعثت.
  • سجادی، سیدابراهیم، همگرایی و فروپاشی نهاد خانواده در قرآن، مجله پژوهش‌های قرآنی، بهار و تابستان 1383، شماره 37؛
  • http://www.noormags.com/view/Magazine/ViewPages.aspx?ArticleId=7720
  • صدوق، محمّد بن على بن بابویه، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، 4 جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طبرسى، فضل بن حسن، (1374)، مشکاۀ الانوار، ترجمه عزیز الله عطاردى‏، تهران:‏ عطارد.
  • طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن، (1407ق)، تهذیب الأحکام، 10 جلد، تهران: دار الکتب الإسلامیۀ.
  • عطاردى، عزیز الله، (1406ق)، ‏مسند الإمام الرضا(ع)‏، مشهد: آستان قدس.
  • فخرالدین رازی، (1420ق)، مفاتیح الغیب، چ سوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • فلسفى، ‏محمدتقى، (1368)، الحدیت، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
  • فیض الاسلام، (1415ق)، صحیفۀ کامله سجادیۀ، قم: انتشارات اسلامی.
  • قاسمی،‌هاجرالسادات، گزارش: جنسیت، خانواده و سیمای جمهوری اسلامی، مجله حوراء، شماره32، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان، http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی (ط - الإسلامیۀ)، تهران: دار الکتب الإسلامیۀ.
  • مکارم شیرازی، ناصر، (1366-1353)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
  • منصورنژاد، محمّد؛ نقش زنان تحصیل کرده در تشکیل و تحکیم خانواده، فصلنامه بانوان شیعه، شماره 3، بهار 84. به نقل از پژوهشکده باقرالعلوم{11-5-91}
  • http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38177
  • مهدوی، محمدصادق، گفت و گو: مقایسه ماهیت طلاق در ایران و غرب،مجله حوراء، شماره 26، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان؛ http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • موسوی، رقیه سادات، گفتگو: تأثیر الگوهای جدید انتخاب همسر بر روند افزایش آسیب‌ها، مجله حوراء، شماره29، پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان.
  • http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • میرخانی، بحران هویت خانواده، تعامل وحی، تقابل سنت و مدرنیته، ندای صادق، شماره 37 و 38.
  • نوابی نژاد، شکوه، مصاحبه علمی: خانواده در جهان معاصر(1)، مجله حوراء، شماره3؛ پایگاه اطلاع رسانی دفترمطالعات و تحقیقات زنان. http://www.womenrc.ir/?action=horaw
  • نورى، محدث، میرزا حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام).
  • نیشابورى، فتال، (بی‌تا)، روضۀ الواعظین و بصیرۀ المتعظین‏، قم: رضى.