نوع مقاله : تخصصی

نویسندگان

1 گروه آموزشی علوم اجتماعی،‌ دانشکده علوم انسانی،‌ دانشگاه شاهد، تهران،‌ایران

2 دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد

چکیده

در همه جوامع پس از مدرنیته، مفاسد اخلاقی رو به تزاید گذاشت و جهان را با چالش‌های این آسیب‌ها مواجه کرد. با درنظر‌گرفتن اقتضائات و الزامات جامعه اسلامی، بهتر است با ابزار نظریات متفکران مسلمان به تبیین و حل آسیب‌های اجتماعی پرداخت. فارابی، مؤسس فلسفه اسلامی است و دیدگاه اجتماعی او با تقسیم‌بندی جوامع به مدینه‌های فاضله و غیرفاضله برجسته است. مدینه فاضله جامعه‌ای است که در آن افراد با رهبری انسان افضل که قدرت تربیت دارد، همکاری می‌کنند و به کمال اخلاقی می‌رسند. در تفکر فارابی فطرت در دو بعد عقلانی و بعد استعدادها و توانایی‌ها در رسیدن به فضایل اخلاقی نقش زیربنایی دارد و فطرت در مدینه فاضله به فعلیت می‌رسد. فارابی انسان را موجودی اجتماعی درنظر می‌گیرد که دستیابی او به سعادت، بدون تعاون و همکاری با دیگر افراد جامعه ممکن نیست. وی معتقد است که سلامت فرد و جامعه متأثر از هم بوده و با تربیت افراد سالم می‌توان به مدینه‌فاضله دست‌یافت و در مدینه فاضله است که سلامت اخلاقی و ایمان مردم مصونیت پیدا می‌کند. از این‌رو، اصول و روش‌هایی را برای تغییر افعال قبیح و ایجاد رفتارهای پسندیده پیشنهاد می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مفاسد اخلاقی با نگاه جامع فارابی است چراکه وی هم به فلسفه یونان احاطه داشته و هم از مکتب وحیانی اسلام و احادیث ائمه اطهار(ع) بهره‌مند بوده، بنابراین اندیشه وی در شرایط کنونی جامعه می‌تواند راهنمای عمل خوبی باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و بررسی اسنادی است.

کلیدواژه‌ها