محسن فرمهینی فراهانی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 1-24
چکیده
این مقاله می‌کوشد تا نقش تربیت در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را به تصویر بکشد و راهکارهای تربیتی مناسب در این رابطه ارائه دهد. در این زمینه، تحقیق به‌دنبال پاسخ به سؤالاتی از این جمله است: نقش کلی تربیت در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی چیست؟ اهداف تربیتی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کدامند؟ اصول، روش‌های، شیوه‌های تربیتی پیشگیری ...
بیشتر
این مقاله می‌کوشد تا نقش تربیت در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را به تصویر بکشد و راهکارهای تربیتی مناسب در این رابطه ارائه دهد. در این زمینه، تحقیق به‌دنبال پاسخ به سؤالاتی از این جمله است: نقش کلی تربیت در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی چیست؟ اهداف تربیتی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کدامند؟ اصول، روش‌های، شیوه‌های تربیتی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کدامند؟ این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش، تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی (تحلیل محتوای متعارف) است که بر اساس آن به تبیین مطالب مرتبط با مواجهه تربیتی با آسیب‌های اجتماعی بر تأکید بر مبانی دینی پرداخته می‌شود. از جمله یافته‌های مهم تحقیق اینکه، از منظر تربیتی پیشگیری بهترین راه مقابله با آسیب‌های اجتماعی است. اقدامات پیشگیرانه به‌عنوان مهم‌ترین راهکار برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، در نظام آموزشی شامل دو بخش است: نخست از رویکرد فعالیت پیشگیرانه عبارت است از: تمرکز بر آگاه‌سازی متربی و در مرحلۀ دوم تقویت مهارت‌های اجتماعی. 10 هدف تربیتی، 15 اصل تربیتی و 12 شیوۀ تربیتی مواجهه با آسیب‌های اجتماعی شناخته و ارائه گردید. در ادامه پیشنهادهای تربیتی در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی در مراکز آموزشی ارائه گردید. آنچه که مسلم است این است که جوامعی که به نظام تعلیم و تربیت به‌عنوان عامل بازدارندگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی توجه دارند، موفقیت مطلوب‌تری را کسب نموده‌اند. اولویت‌هایی را که در این مسیر باید به آن توجه کرد عبارتند از: تمرکز ویژه بر برنامه‌های پیشگیری اولیه در مدارس همراه با طراحی و استقرار نظام آموزش درسی و کمک درسی پیشگیری با تأکید بر اجرای آن مبتنی بر الگوی آمایش سرزمین.
محمد وحید سهیلی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 25-38
چکیده
چند سالی است با توجه به افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی مسئله آسیب‌های اجتماعی در ایران ابعاد نظری و عملی تازه‌ای یافته است. دغدغه مندان در حوزه فرهنگ و اجتماع با رویکردهای عملیاتی به‌دنبال یافتن راهکارهایی به‌منظور مقابله با این آسیب‌ها هستند، اما به نظر می‌رسد بی‌توجهی به برخی از مباحث بنیادین و نظری، سبب درک نادرست از ...
بیشتر
چند سالی است با توجه به افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی مسئله آسیب‌های اجتماعی در ایران ابعاد نظری و عملی تازه‌ای یافته است. دغدغه مندان در حوزه فرهنگ و اجتماع با رویکردهای عملیاتی به‌دنبال یافتن راهکارهایی به‌منظور مقابله با این آسیب‌ها هستند، اما به نظر می‌رسد بی‌توجهی به برخی از مباحث بنیادین و نظری، سبب درک نادرست از میدان عمل و درنتیجه عدم کارایی و تشخیص بهنگام در ریشهکنی آسیب‌های اجتماعی می‌شود. به این منظور، لازم است با درکی صحیح از نسبت تأثیر و تأثری میان آسیب‌های اجتماعی اولویتبندی شده، آسیب اساسیتر که سایر آسیب‌های اجتماعی پیامد آن هستند، شناسایی شوند. با توجه به محوریت مفهوم فضا در ماهیت امر اجتماعی، ایده اصلی در پاسخ به مسئله موردبررسی بر مفهوم فضا قرار داده شده است. با توجه به اینکه شهر بهمثابه یک پدیده اجتماعی تعین فضاست، آسیب‌های اجتماعی بر پایه مفهوم شهر صورت‌بندی شده است. از این منظر، آسیب‌های اجتماعی محصول سبک زندگی خاصی در فضا و شهر مدرن است. روش به کار گرفته شده متناسب با تحقیقات بنیادین در این مقاله، روششناسی بنیادین است که با رویکردی انتقادی از منظر حکمت متعالیه، مورد بازخوانی قرار می‌گیرد.
محمدرحیم عیوضی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 39-60
چکیده
از نگاه جامعه‌شناسی موضوع آسیب‌شناسی بی‌تردید موضوعی چندوجهی است که از حساسیت و لغزش‌پذیری نظری و کاربردی برخوردار است. از سویی تغییرات اجتماعی که به صورت بطئی ظهور می‌یابد، سایر شقوق زندگی اجتماعی نظیر فرهنگ، سیاست و اقتصاد را فرا می‌گیرد و ما را با مسئله اجتماعی پیوند می‌دهد. با توجه به تحلیل‌های اجتماعی باید پذیرفت که امروز ...
بیشتر
از نگاه جامعه‌شناسی موضوع آسیب‌شناسی بی‌تردید موضوعی چندوجهی است که از حساسیت و لغزش‌پذیری نظری و کاربردی برخوردار است. از سویی تغییرات اجتماعی که به صورت بطئی ظهور می‌یابد، سایر شقوق زندگی اجتماعی نظیر فرهنگ، سیاست و اقتصاد را فرا می‌گیرد و ما را با مسئله اجتماعی پیوند می‌دهد. با توجه به تحلیل‌های اجتماعی باید پذیرفت که امروز غیر از دیروز است، همچنان‌که آینده متفاوت از امروز خواهد بود. سؤال این است که چه عامل و یا عواملی سه مقطع گذشته، حال و آینده را به یکدیگر متصل می‌کند؟ پاسخ این است که مسائل اجتماعی حلقه‌های اتصال گذشته، حال و آینده یک حیات اجتماعی محسوب می‌شوند. پیوستگی و زمان از وجوه مهم مسئله اجتماعی است و ازآنجاکه مهم‌ترین مولد مسائل اجتماعی تغییرات می‌باشند، لذا وقوع تغییرات دائماً منجر به تولید مسائل جدیدی می‌گردد که احتمال دارد به آسیب اجتماعی منجر شود. در واقع، وقوع تغییرات اجتماعی مولد مسائل اجتماعی خواهد شد و درصورتی‌که زمینه اجتماعی مساعد باشد این مسائل در آینده عامل بروز آسیب‌های اجتماعی خواهند شد. از این نظر، مطالعه آسیب‌شناسی آینده مسائل اجتماعی بستر مهمی در آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی است با تأکید بر اینکه برای بررسی حال، نیازمند مطالعه گذشته هستیم و جهت پیش‌بینی آینده، نیز گذشته و حال باید توأمان مورد کنکاش قرار گیرد. در تحلیل مسئله فوق در این مقاله به معیارهایی برای مطالعه آسیب‌شناسی آینده مسائل اجتماعی پرداخته شده است. در این فرایند مطالعاتی تغییرات اجتماعی به‌عنوان متغیر مستقل و آسیب‌های اجتماعی به‌عنوان متغیر وابسطه و بستر اجتماعی مساعد آینده که زمینه‌های شکل‌گیری مسائل اجتماعی نوظهور و شگفتی‌سازها خواهد بود متغییر میانجی می‌باشد. وجه پیوستگی و عنصر زمان نیز از وجوه مهم این پژوهش به‌شمار می‌آید.
نصرالله آقاجانی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 61-80
چکیده
بازشناسی منطق طبقه‌بندی انواع آسیب‌های اجتماعی از منظر قرآن و روایات مسئلۀ مهمی است که کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با چه ملاک یا ملاک‌هایی می‌توان به چنین هدفی دست یافت؟ تأمل در آیات و روایات نشان می‌دهد که سلسله‌مراتبی از انحرافات وجود دارد که با ملاک‌های متکثری می‌توان آنها را طبقه‌بندی کرد. شدت و اهمیت نهی از یک موضوع، ...
بیشتر
بازشناسی منطق طبقه‌بندی انواع آسیب‌های اجتماعی از منظر قرآن و روایات مسئلۀ مهمی است که کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با چه ملاک یا ملاک‌هایی می‌توان به چنین هدفی دست یافت؟ تأمل در آیات و روایات نشان می‌دهد که سلسله‌مراتبی از انحرافات وجود دارد که با ملاک‌های متکثری می‌توان آنها را طبقه‌بندی کرد. شدت و اهمیت نهی از یک موضوع، اصرار بر انجام ناهنجاری و گناه، ترویج و آشکار کردن آن در جامعه و کوچک شمردن آن از معیارهایی است که در روایات به‌عنوان معیار تصریح شده است. قدر مشترک آنها این است که هر گناهی که نشاندهندۀ بیمبالاتی فردی در تعبد و تقید دینی او باشد یا ارتکاب آن تضعیف ارزش‌ها را در جامعه به دنبال داشته باشد، جزء ناهنجاری‌های بزرگی است که از آن به گناه کبیره یاد می‌شود. به علاوه، برای فهم حکمت و ملاک شدت نهی از یک ناهنجاری در اسلام، می‌توان استکبار ورزیدن در برابر دین، آنچه سبب تغییر هویت اسلامی فرد و جامعه شود و تضعیف توانمندیهای جامعه از جمله ملاک‌هایی است که می‌تواند مجموعهای از انحرافات و آسیب‌های اجتماعی را در ذیل خود طبقه‌بندی کند
سیدسعید زاهد زاهدانی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 81-90
چکیده
در بحث نظریه‌پردازی آسیب‌های اجتماعی، هدف می‌تواند حل آسیب‌ها و یا مدیریت آسیب‌ها باشد. هدف این پژوهش این است که در نظریه‌پردازی‌های علوم اجتماعی موجود، هدف، مدیریت آسیب‌هاست نه حل آنها. بعکس، در نظریه‌پردازی اسلامی هدف، حل آسیب‌های اجتماعی است. معتقدیم که در این راه ضمن حل آسیب‌ها مدیریت آنان هم اتفاق می‌افتد. برای بررسی ...
بیشتر
در بحث نظریه‌پردازی آسیب‌های اجتماعی، هدف می‌تواند حل آسیب‌ها و یا مدیریت آسیب‌ها باشد. هدف این پژوهش این است که در نظریه‌پردازی‌های علوم اجتماعی موجود، هدف، مدیریت آسیب‌هاست نه حل آنها. بعکس، در نظریه‌پردازی اسلامی هدف، حل آسیب‌های اجتماعی است. معتقدیم که در این راه ضمن حل آسیب‌ها مدیریت آنان هم اتفاق می‌افتد. برای بررسی این ادعا و درک کم و کیف آن، اصل را بر ارادۀ فردی و اجتماعی می‌گذاریم. کسانی که انحراف پیدا می‌کنند و در اصطلاحات علوم اجتماعی امروز هنجارهای فردی و یا اجتماعی را می‌شکند این کار را مبتنی بر ارادۀ خویش انجام می‌دهد. در فرد و در جامعه قائل به سه سطح ارزش‌ها و اخلاق، علم و معرفت و رفتار هستیم. در هر یک از این سطوح و بین آنان انحراف در فرد، در جامعه و یا در بین فرد و جامعه می‌تواند راه یابد. اندیشمندان علوم اجتماعی غرب می‌کوشند که این سه سطح را در فرد، در جامعه و بین فرد و جامعه بر مبنای واحدی هماهنگ کنند، این کار منجر به مدیریت ناهنجاری می‌شود. در اندیشۀ اسلامی به علت اصل بودن توحید، نبوت و معاد، اصل بر هماهنگ شدن ناهماهنگی‌های فردی، اجتماعی و یا بین فرد و جامعه بر اساس ارادۀ الهی است. به این ترتیب، آسیب هم مدیریت و هم حل می‌شود. در این پژوهش تلاش بر این است که با اتکاء به مفاهیم قرآنی موارد فوق را با استدلال منطقی بحث و نظریه‌پردازی کنیم.
سیدحسین فخرزارع
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 91-112
چکیده
از جمله دغدغه‌هایی که در هر دوره ذهن اندیشمندان را به خود مشغول می‌کند، علل و زمینه‌های فروپاشی تاریخ و تمدن یک جامعه و کشف قانونمندی آنهاست که در چارچوب‌های نظری مختلفی ساخته و پرداخته شده است. ازآنجاکه صحنة تاریخ، همچون تمام پدیده‌های دیگر دارای قوانین و سنن پابرجایی است، قرآن با قطعیت غیرقابل تحویلی، اعتلا و انحطاط جوامع را ...
بیشتر
از جمله دغدغه‌هایی که در هر دوره ذهن اندیشمندان را به خود مشغول می‌کند، علل و زمینه‌های فروپاشی تاریخ و تمدن یک جامعه و کشف قانونمندی آنهاست که در چارچوب‌های نظری مختلفی ساخته و پرداخته شده است. ازآنجاکه صحنة تاریخ، همچون تمام پدیده‌های دیگر دارای قوانین و سنن پابرجایی است، قرآن با قطعیت غیرقابل تحویلی، اعتلا و انحطاط جوامع را معطوف به علل و عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، بیان کرده، ضمن اینکه سقوط و انحطاط جامعه و تاریخ را طی سازوکار مشخص با تبیین پیامدهای درونزا و برونزای آن و چگونگی اصلاح جامعة منحط، در آیات مختلفی آورده است. در این مقاله تلاش بر این است چرایی، چگونگی و پیامدهای انحطاط را از منظر اسلام به‌ویژه آیات قرآنی در شبکهای از مفاهیم به هم پیوسته ارائه دهد. ضرورت این بحث از منظر قرآن و روایات، در جوامع معاصر که دچار بحرانهای بزرگ معنوی و اجتماعیِ حاصل از رویگردانی از ارزشهای والای انسانی شده و ساخت جامعه را با بحرانهای زیادی مواجه کرده است، محسوس می‌باشد.
محسن منطقی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 113-132
چکیده
کجروی مدیران و نقش آن در شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی در سازمان‌هاکجروی مدیران و نقش آن در شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی در سازمان‌ها در شکل‌گیری کجروی‌های اجتماعی، عوامل متعددی نقش دارند. این پژوهش، به یکی از عوامل پنهان کجروی‌های اجتماعی یعنی کجروی مدیران، که منجر به کجروی کارکنان سازمان‌ها و مردم می‌شود، می‌پردازد. مدیران سازمان‌ها ...
بیشتر
کجروی مدیران و نقش آن در شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی در سازمان‌هاکجروی مدیران و نقش آن در شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی در سازمان‌ها در شکل‌گیری کجروی‌های اجتماعی، عوامل متعددی نقش دارند. این پژوهش، به یکی از عوامل پنهان کجروی‌های اجتماعی یعنی کجروی مدیران، که منجر به کجروی کارکنان سازمان‌ها و مردم می‌شود، می‌پردازد. مدیران سازمان‌ها با ابتلای به مفاسد اخلاقی، اعتیاد و خشونت، می‌توانند رفتار زیانباری را به کارکنان خود منتقل کنند. عوامل کجروی مدیران را می‌توان به دو دستة عوامل فردی و عوامل سازمانی تقسیم کرد. حریص بودن و ضعف ایمان، از عوامل شخصیتی و فردی مدیران است که باید با شیوه‌های بیداری وجدان، یادآوری معاد، و مجازات، آنها را بهبود بخشید. ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی نامناسب نیز می‌تواند از مهم‌ترین عوامل سازمانی کجروی اجتماعی مدیران باشد. با آگاهیبخشی و تأکید بر قانونگرایی، می‌توان عوامل سازمانی کجروی اجتماعی را کاهش داد و زمینه بهبود رفتار کارکنان را فراهم ساختمدیران، کارکنان سازمان، کجروی اجتماعی.
ابراهیم عباسپور؛ عبدالهادی صالحی زاده
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 133-152
چکیده
گزینش کنش‌های انسانی متأثر از عوامل متعددی است. برخی از نظریه‌پردازان بر عوامل فردی و اراده و برخی بر نقش عوامل پیرامونی تأکید دارند. انسان به‌عنوان موجودی مختار و انتخاب‌گر، کنش‌های خود را در فرایندی که متأثر از اراده و محیط است، برمی‌گزیند. محاسبه و گزینش کنش‌های همنوایانه یا کجروانه متأثر از عوامل پیرامونی [جسمی، روانی، موقعیتی، ...
بیشتر
گزینش کنش‌های انسانی متأثر از عوامل متعددی است. برخی از نظریه‌پردازان بر عوامل فردی و اراده و برخی بر نقش عوامل پیرامونی تأکید دارند. انسان به‌عنوان موجودی مختار و انتخاب‌گر، کنش‌های خود را در فرایندی که متأثر از اراده و محیط است، برمی‌گزیند. محاسبه و گزینش کنش‌های همنوایانه یا کجروانه متأثر از عوامل پیرامونی [جسمی، روانی، موقعیتی، ساختاری (اجتماعی، اقتصادی، ...)] است. بر اساس نظریات گزینش عقلانی، ارتکاب اعمال کجروانه امری گزینشی بوده و این گزینش، تحت تأثیر عوامل و پدیده‌های گوناگونی است. تحلیل‌های محققان از آیات و روایات اهل‌بیت(علیهم السلام)، بیانگر پذیرش این نکته در آموزه‌های شیعی است که اختیار و اراده انسان تحت تأثیر عوامل پیرامونی، محدودیت‌هایی پیدا می‌کند که البته به معنی سلب شدن اختیار از او نیست و این مقاله، تأثیرات عوامل پیرامونی را به عنوان کلی، تبیین و تحلیل می‌کند. در تحلیل این مقوله، به برخی از عوامل محدودکنندۀ اختیار و تأثیرگذار در گزینش انسان از نگاه منابع اسلامی، اشاره شده و بررسی این متغیرها به ترتیب در سطوح خرد، میان‌برد و کلان پیگیری شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای توصیفی و کیفی است. هدف پژوهش، تحلیل محتوای قرآن و منابع روایی و تفسیری است. موضوع نیز عبارت است از: توصیفِ نگاه قرآن و احادیث شیعه در مورد نقش‌آفرینی عوامل پیرامونی در محاسبه و گزینش کنش‌های اختیاری. تحلیل محورهای آیات و روایات، حکایت از همسویی فی‌الجمله مضامین این آموزه‌ها با محورهای نظریات مدرن جامعه‌شناسی کجروی دارد.
میثم آقداغی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 153-162
چکیده
اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر یکی از آسیب‌های اجتماعی مهم در کشور ما است که به دلیل گستره فزاینده، عمق تأثیر و پیامدهای سوء آن بسیار نگران‌کننده بوده و از آن در کنار مسئله طلاق، به‌عنوان مهم‌ترین آسیب‌ها و معضلات اجتماعی حال حاضر کشور یاد می‌شود. تاکنون تلاش‌های بسیاری توسط دانش‌پژوهان علوم رفتاری و علوم اجتماعی جهت تبیین و تحلیل ...
بیشتر
اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر یکی از آسیب‌های اجتماعی مهم در کشور ما است که به دلیل گستره فزاینده، عمق تأثیر و پیامدهای سوء آن بسیار نگران‌کننده بوده و از آن در کنار مسئله طلاق، به‌عنوان مهم‌ترین آسیب‌ها و معضلات اجتماعی حال حاضر کشور یاد می‌شود. تاکنون تلاش‌های بسیاری توسط دانش‌پژوهان علوم رفتاری و علوم اجتماعی جهت تبیین و تحلیل این مسئله صورت گرفته اما به ظرفیت‌ها و دلالت‌های آموزه‌های اسلامی در هر دو ساحت نظری و عملی کمتر پرداخته شده است. توجه پژوهشگران و دست‌اندرکاران عرصه مقابله با اعتیاد و مواد مخدر به ظرفیت‌های آموزه‌های اسلامی می‌تواند به توسعه برنامه‌های مقابله با رویکرد اسلامی و متناسب با نیازهای بومی کشور ما کمک کند. مقابله با اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر باید در هر دو سوی عرضه (تولید، توزیع و فروش) مواد مخدر و تقاضا (خرید و سوءمصرف) انجام پذیرد. در سمت عرضه، آموزه‌های اسلامی می‌تواند به وضع قوانین بازدارنده و نیز به حذف انگیزه‌های سوداگری مواد کمک کند. مقابله با اعتیاد و مواد مخدر در سمت تقاضا، شامل سه مرحله پیشگیری، درمان، و التیام‌بخشی می‌شود. در مرحله پیشگیری نیز، هم آموزه‌های بینشی (نظیر نگاه به دنیا و فلسفه زندگی و...) و هم آموزه‌های اخلاقی و رفتاری (نظیر صبر و خویشتن‌داری در مواجهه با سختی‌ها و کنترل امیال و...) در کاهش گرایش و بروز سوءمصرف مواد مخدر تأثیرگذارند. در مرحلۀ درمان، آموزه‌های اسلامی می‌توانند خلأ معنویت را در افراد مبتلا کاهش داده، با امیدبخشی و تقویت اراده فرد (به طور مثال، بهره‌گیری از ادعیه، مناجات و توسل به ائمه(علیهم‌السلام)) به تکمیل چرخه درمان و کاهش ضریب بازگشت و پایداری هرچه بیشتر سلامت فرد بهبودیافته کمک کنند. متأسفانه به مرحله التیام به‌ویژه در اطرافیان فرد آسیب‌دیده، چندان توجه نشده، اما به نظر می‌رسد بهره‌گیری از آموزه‌های اسلامی و استفاده از کارشناسان دینی در هر سه مرحله پیشگیری، درمان، و التیام، مفید و بلکه ضروری است.
زهرا خندان؛ فریبا سیدان؛ زینب رضایی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 163-184
چکیده
افزایش سن ازدواج، معضل و آسیبی است که اگر به آن رسیدگی نشود، باید از افزایش نسل تأثیرگذار چشم‌پوشی کرد. جوانان، نیروهای استراتژیک برای کشور هستند که اگر به ازدواج به‌عنوان، نیاز غریزی آنها که زمینه‌ساز رشد و کمال آنها نیز هست، توجهی نشود، افسردگی، کاهش امید به زندگی و فعالیت سازنده در کشور رخ می‌دهد. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل، تبیین ...
بیشتر
افزایش سن ازدواج، معضل و آسیبی است که اگر به آن رسیدگی نشود، باید از افزایش نسل تأثیرگذار چشم‌پوشی کرد. جوانان، نیروهای استراتژیک برای کشور هستند که اگر به ازدواج به‌عنوان، نیاز غریزی آنها که زمینه‌ساز رشد و کمال آنها نیز هست، توجهی نشود، افسردگی، کاهش امید به زندگی و فعالیت سازنده در کشور رخ می‌دهد. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل، تبیین و تفسیر پدیدۀ افزایش سن ازدواج بر اساس تجربه زیستۀ دختران و پسران مجرد است. اطلاعات پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با 23 نفر، شامل 13 دختر، 10 پسر که به روش گلوله برفی مشخص شده‌اند، جمع‌آوری شده است. روش پژوهش بر نظریۀ مبنایی مبتنی بوده و اطلاعات با استفاده از کدگذاری محوری تحلیل شده است. با توجه به تحلیل داده‌ها، می‌توان نوگرایی را یکی از عوامل اصلی مؤثر بر نگرش مجردین دانست که شامل افزایش فرهنگ مدرنیته و شهرنشینی، روابط آزاد جنسی و... می‌باشد. از سوی دیگر، افزایش فرهنگ چشم و هم‌چشمی در جامعه، پایبند بودن به رسومات غلط، نیز مؤثر بوده است. در این بین حمایت خانواده‌ها و تربیت غیرمسئولانه و بر محور شادکامی و رفاه‌طلبی، نقش اصلی را ایفا می‌کند؛ اما نمی‌توان از مهیا نبودن زیرساخت‌ها برای ایجاد حداقل زندگی چون مسکن، درآمد، خوابگاه متأهلی و... گذشت؛ نقش رسانه و تغییر معیارهای ازدواج و حرکت به سوی ایدئالیست‌گرایی از دیگر علل می‌باشد. در استراتژی مجردین نسبت به افزایش سن ازدواج به افزایش باورهای مذهبی و مهارت‌های زندگی، همچنین ایجاد زیرساخت‌ها توسط دولت با مدیریت فرهنگی جایگاه قابل توجهی دارد.
قاسم ابراهیمی پور
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 185-200
چکیده
بر اساس آموزه‌های روایی شرم و حیا بنیان همه صفات پسندیده است طوری که اگر حیا از جامعه رخت بربندد همه فضایل یکی پس از دیگری فرو می‌ریزند و فرهنگ عمومی از اخلاق فاضله تهی می‌شود. این پژوهش برآن است تا عوامل، سازوکار و پیامدهای جامعه‌پذیری حیا و بی‌حیایی را در دوره معاصر از دیدگاه متون روایی مورد تحلیل قرار دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد ...
بیشتر
بر اساس آموزه‌های روایی شرم و حیا بنیان همه صفات پسندیده است طوری که اگر حیا از جامعه رخت بربندد همه فضایل یکی پس از دیگری فرو می‌ریزند و فرهنگ عمومی از اخلاق فاضله تهی می‌شود. این پژوهش برآن است تا عوامل، سازوکار و پیامدهای جامعه‌پذیری حیا و بی‌حیایی را در دوره معاصر از دیدگاه متون روایی مورد تحلیل قرار دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد درونیسازی حیا موردتوجه جدی نیست و جامعه‌پذیری بی‌حیایی تحت تأثیر عوامل فراوانی مثل کاهش سطح دینداری، کاهش عزت نفس و منزلت اجتماعی، کاهش حلم و بردباری، کاهش سطح خرد و عقلانیت و ابراز نیاز، غلبه یافته است. همچنین فعالیتهای سازمآنهای رسمی مثل بهداشت و درمان، نهاد آموزش، رسانه، ورزش و عدم امکانات تفریحی و ورزشی برای بانوان در جامعه معاصر جامعه‌پذیری بی‌حیایی را در جامعه کنونی دنبال می‌کنند.
احمدحسین شریفی؛ احمد محمدی‌پیرو
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1399، صفحه 201-218
چکیده
این پژوهش، به هدف نشان دادن نمونه‌ای از امتداد اجتماعی فلسفة صدرایی، درصدد استخراج راهکارهای علمی و عملی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از نگاه ملاصدرا است. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، ابتدا بنیان‌های نظری یا مفروضات بنیادین مسئله را با توجه به مبانی انسان‌شناختی صدرا ذکر کرده‌ایم که عبارتند از: ...
بیشتر
این پژوهش، به هدف نشان دادن نمونه‌ای از امتداد اجتماعی فلسفة صدرایی، درصدد استخراج راهکارهای علمی و عملی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از نگاه ملاصدرا است. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، ابتدا بنیان‌های نظری یا مفروضات بنیادین مسئله را با توجه به مبانی انسان‌شناختی صدرا ذکر کرده‌ایم که عبارتند از: «نوع واحد بودن انسان در ابتدا و انواع متعدد آن در ادامه زندگی»، «وحدت شخصیت انسان»، «نقش اعمال در شکل‌دهی به شخصیت انسان»، «رابطة ظاهر و باطن»، «اصالت تعادل روحی» و «کثرت‌گرایی در نسخه‌های درمانی». سپس با تکیه بر این مبانی و همچنین با جست‌وجو در آثار مختلف صدرا، راهکارهای صدرایی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را در دو دستة راهکارهای علمی - معرفتی و راهکارهای عملی- اجرایی ذکر کرده‌ایم. در راهکارهای دستة اول، شش راهکار «تقویت علم و ادراک»، «تقویت تعقل»، «تقویت خودآگاهی»، «مرگ‌اندیشی»، «آموزش‌های همگانی و معرفی الگوها» و «ایجاد فهم مشترک» را به دست آورده‌ایم و در راهکارهای دستة دوم نیز «تعدیل نیازها»، «ترویج اعتدال‌گرایی»، «اصلاح نظام تغذیه»، «هدایت شغلی افراد»، «افزایش کنترل‌های خانوادگی» و «حمایت مشاوره‌ای از خانواده‌ها» را از مبانی و سخنان صدرا استخراج کرده‌ایم.
