سعیده تمیزکار؛ صدیقه مهدوی کنی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 145-162
چکیده
نهاد خانواده به‌عنوان مقدس‌ترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآن‌ها قرار گرفته است. بی‌تردید، مواجهه انفعالی با پدیده‌های نوظهور همچون فضای مجازی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جامعه و به‌تبع آن خانواده وارد کند؛ ازاین‌رو، می‌طلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی ...
بیشتر
نهاد خانواده به‌عنوان مقدس‌ترین نهاد نظام اجتماعی تحت تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های رشد و گسترش فضای مجازی در عرصه زندگی انسآن‌ها قرار گرفته است. بی‌تردید، مواجهه انفعالی با پدیده‌های نوظهور همچون فضای مجازی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جامعه و به‌تبع آن خانواده وارد کند؛ ازاین‌رو، می‌طلبد دولت پیشگام مدیریت فضای مجازی و هدایت افکار عمومی برای استفاده بهینه و حداکثری از فرصت‌های آن باشد. در این میان، باید توجه کرد که فضای مجازی افسارگسیخته بهصورت جدی چالش‌ها و تهدیداتی برای نهاد خانواده در پی خواهد داشت. نقض حریم خصوصی خانواده و بیمسما کردن آن مبناییترین چالش فضای مجازی برای نهاد خانواده است. بر اساس آموزههای اسلامی اصل کرامت ذاتی بشر، اصل لزوم کتمان سر و اصل حرمت و احترام عرض و آبرو مهم‌ترین اصولی هستند که حاکم بر حریم خصوصی خانواده میباشند و هرگونه کنش مجازی که منجر به نقض اصول مذکور شود درواقع، تهدیدی علیه کیان نظام خانواده است. مصلحت عمومی ضرورت مداخله و صیانت دولت از حریم خصوصی خانواده در فضای مجازی را توجیه مینماید.
سید حسین شرف الدین
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-22
چکیده
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ ...
بیشتر
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ تجرد ثانوی و متاخر(زنانی که بعد از یک بارازدواج، به علت طلاق یا مرگ همسر، از تاهل رهایی یافته و برغم تمایل و آمادگی، امکان ازدواج مجدد نیافته اند) از علل و عوامل شخصی و ساختاری متعددی ناشی شده و آثار و پیامدهای زیانباری در سطوح فردی و اجتماعی به همراه دارد.نظر به جایگاه قدسی ازدواج و تشکیل خانواده در گفتمان مذهبی غالب جامعه ایران، تاخیر در سن ازدواج بویژه تاخیر طولانی مدت و محرومیت قطعی از آن چه از ناحیه مرد و چه زن، و ترجیح تجرد، در صورت فقدان توجیه، با فلسفه وجودی خانواده در نظام ارزشی اسلام با کارکردهای ویژه تعارض دارد. جمعیت شناسان نیز به دلایل دیگری، تجرد زنان را در تیراژ وسیع، امری پرابلماتیک و پاتولوژیک تلقی کرده و سیاستگذاری وبرنامه ریزی فرهنگی اجتماعی جهت کاهش و تعدیل آن را اجتناب ناپذیر می دانند.
فاطمه وفایی صدر؛ مونس سیاح
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-18
چکیده
از مهم‌ترین چالش‌های نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانواده‌ها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسل‌ها در آینده و با شکل‌گیری کانون‌های خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین ...
بیشتر
از مهم‌ترین چالش‌های نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانواده‌ها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسل‌ها در آینده و با شکل‌گیری کانون‌های خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین نیازهای ضروریشان را به وجود می‌آورد. در ایران نیز پیش‌بینی می‌شود در دو دهه آینده، کشور با سونامی سالمندی مواجه شود؛ لذا بررسی سالمندی با رویکرد خانواده، به‌عنوان یک فرصت یا تهدید ضروری است. در این مقاله برآنیم تا با روش کتابخانه‌ای و اسنادی، توصیفی و تحلیلی ـ عقلی به بررسی سبک زندگی و شرایط مشترک و عینی سالمندی در عصر کنونی پرداخته و پس از تحلیل به نکاتی جهت معاشرت احسن خانواده با سالمند و الزامات دینی در راستای مدیریت بهتر این روابط در خانواده اشاره شود. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که امکان نگهداری از سالمند در خانواده ارتباط مستقیمی با تعامل و مسئولیت‌پذیری جمعی خانوادگی دارد که خانواده‌های پرچمعیت‌تر دچار بحران و فشار کمتری می‌شوند. هم‌چنین مطابق با نظریه فعالیت، با راهکارهایی می‌توان کیفیت تعامل با سالمند در خانواده را ارتقا داد. از طرف دیگر تبیین دینی، علمی و دقیق سالمندی و تأثیرات آن در خانواده می‌تواند تا حدودی از آسیب سالمندی در خانواده بکاهد. لذا همواره باید در نظر داشت که نگاه به سالمند در منزل، در حقیقت نگاهی خوش بینانه به آینده نه‌چندان دور خود است. با این نگاه می‌توان از زاویه آینده نگر به فرزند آوری نگریست و چالش‌ها و فرصت‌های میزان فرزندان را بررسی نمود.
محمدعارف محبی؛ عبدالهادی صالحی زاده
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 179-192
چکیده
الگویی ازدواج تابع نظام فرهنگی است. ورود فرهنگ مدرن در جهان اسلام، خانواده‌های اسلامی را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. برخی سعی دارند میان تجدد و خانواده اسلامی، آشتی ایجاد نمایند اما واقعیت این است که مدرنیته تعارض مبنایی با اسلام و نهاد خانواده دارد. بی‌خانمانی دنیای غرب، محصول تمدن مدرن است و نوگرایی، جهان اسلام را در تمام عرصه‌ها، ...
بیشتر
الگویی ازدواج تابع نظام فرهنگی است. ورود فرهنگ مدرن در جهان اسلام، خانواده‌های اسلامی را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. برخی سعی دارند میان تجدد و خانواده اسلامی، آشتی ایجاد نمایند اما واقعیت این است که مدرنیته تعارض مبنایی با اسلام و نهاد خانواده دارد. بی‌خانمانی دنیای غرب، محصول تمدن مدرن است و نوگرایی، جهان اسلام را در تمام عرصه‌ها، بخصوص در حوزه خانواده دچار آسیب و مشکلات نموده است. آسیبدیدگی الگویی ازدواج از عناصر مبنایی این آسیبها محسوب می‌شود. برای توضیح این مسئله؛ نخست تصویری کلی از خانواده در اسلام، باورهای بنیادین و شاکله شخصیتی انسان مدرن ارائه شده است. آنگاه با ارجاع به الزامات فرهنگ مدرن، آسیب‌های ازدواج در قالب مفاهیمی: کامجویی جنسی، ناهمگونی شخصیتی، آرمانزدگی، ناتوانی در انجام وظایف و کاهش آستانه صبر و سازش، منطقسازی گردیده است. کلیت تحقیق نشان میدهد که ریشههای مشکلات چیست و چگونه می‌توان با مواجهه آگاهانه با تجدد، خانواده مستحکم اسلامی را تمهید نموده و ساخت بخشید.
