فاطمه وفایی صدر؛ مونس سیاح
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-18
چکیده
از مهمترین چالشهای نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانوادهها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسلها در آینده و با شکلگیری کانونهای خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین ...
بیشتر
از مهمترین چالشهای نخستین قرن از هزاره سوم (قرن سالخوردگی جمعیت دنیا) تضعیف روابط خانوادگی و بین نسلی است که در گذشته کارکرد آن قویاً حمایت از اعضا سالمند خانوادهها بوده است. احتمال وجود افتراق و تضاد نسلها در آینده و با شکلگیری کانونهای خانوادگی، متشکل از زن و همسر و فرزندان، فرصت و امکان کمتری برای محافظت از سالمندان و تأمین نیازهای ضروریشان را به وجود میآورد. در ایران نیز پیشبینی میشود در دو دهه آینده، کشور با سونامی سالمندی مواجه شود؛ لذا بررسی سالمندی با رویکرد خانواده، بهعنوان یک فرصت یا تهدید ضروری است. در این مقاله برآنیم تا با روش کتابخانهای و اسنادی، توصیفی و تحلیلی ـ عقلی به بررسی سبک زندگی و شرایط مشترک و عینی سالمندی در عصر کنونی پرداخته و پس از تحلیل به نکاتی جهت معاشرت احسن خانواده با سالمند و الزامات دینی در راستای مدیریت بهتر این روابط در خانواده اشاره شود. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که امکان نگهداری از سالمند در خانواده ارتباط مستقیمی با تعامل و مسئولیتپذیری جمعی خانوادگی دارد که خانوادههای پرچمعیتتر دچار بحران و فشار کمتری میشوند. همچنین مطابق با نظریه فعالیت، با راهکارهایی میتوان کیفیت تعامل با سالمند در خانواده را ارتقا داد. از طرف دیگر تبیین دینی، علمی و دقیق سالمندی و تأثیرات آن در خانواده میتواند تا حدودی از آسیب سالمندی در خانواده بکاهد. لذا همواره باید در نظر داشت که نگاه به سالمند در منزل، در حقیقت نگاهی خوش بینانه به آینده نهچندان دور خود است. با این نگاه میتوان از زاویه آینده نگر به فرزند آوری نگریست و چالشها و فرصتهای میزان فرزندان را بررسی نمود.
سید حسین شرف الدین
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-22
چکیده
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ ...
بیشتر
از جمله مسائل اجتماعی حوزه زنان و خانواده در جامعه امروز ایران، روند رو به تزاید«تجرد زنان» است. تجرد اعم از تجرد ابتدایی(دخترانی که به هر دلیل موفق به ازدواج بهنگام بویژه در فاصله سنی ۱۸ تا ۲۹ سالگی نمی شوند. این روند اگر تا آستانه ۴۵ و طبق برخی دیدگاهها تا ۴۹ سالگی امتداد یابد، در عرف جمعیت شناسان، از آن به تجرد قطعی یاد می شود)؛ تجرد ثانوی و متاخر(زنانی که بعد از یک بارازدواج، به علت طلاق یا مرگ همسر، از تاهل رهایی یافته و برغم تمایل و آمادگی، امکان ازدواج مجدد نیافته اند) از علل و عوامل شخصی و ساختاری متعددی ناشی شده و آثار و پیامدهای زیانباری در سطوح فردی و اجتماعی به همراه دارد.نظر به جایگاه قدسی ازدواج و تشکیل خانواده در گفتمان مذهبی غالب جامعه ایران، تاخیر در سن ازدواج بویژه تاخیر طولانی مدت و محرومیت قطعی از آن چه از ناحیه مرد و چه زن، و ترجیح تجرد، در صورت فقدان توجیه، با فلسفه وجودی خانواده در نظام ارزشی اسلام با کارکردهای ویژه تعارض دارد. جمعیت شناسان نیز به دلایل دیگری، تجرد زنان را در تیراژ وسیع، امری پرابلماتیک و پاتولوژیک تلقی کرده و سیاستگذاری وبرنامه ریزی فرهنگی اجتماعی جهت کاهش و تعدیل آن را اجتناب ناپذیر می دانند.
مهری ایمانی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 19-42
چکیده
امروزه مسئله تربیت و شناخت آسیبهای ناشی از تربیت غلط یکی از دغدغه های اصلی والدین متعهد میباشد. تربیت صحیح کودکان با توجه به حساسیت های روحی و جسمی آنان از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین کودک به عنوان اثرگذارترین افراد در زندگی کودک لازم است از نیازهای اساسی کودک آگاهی کامل داشته و سعی خود در برآورده کردن آن نیازها به کار بگیرند. ...
بیشتر
امروزه مسئله تربیت و شناخت آسیبهای ناشی از تربیت غلط یکی از دغدغه های اصلی والدین متعهد میباشد. تربیت صحیح کودکان با توجه به حساسیت های روحی و جسمی آنان از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین کودک به عنوان اثرگذارترین افراد در زندگی کودک لازم است از نیازهای اساسی کودک آگاهی کامل داشته و سعی خود در برآورده کردن آن نیازها به کار بگیرند. یکی از مهمترین نیازهای کودک نیاز عاطفی میباشد ، از مصادیق آن میتوان به نیاز به محبت ،آرامش ، امنیت اشاره کرد. بیتوجهی یا کم توجهی والدین به نیازهای عاطفی ، آثار نامطلوبی را دردوران کودکی و بزرگسالی در شخصیت کودک از خود به جای خواهد گذاشت؛ آثاری چون ترس،بی اعتمادی،چرخاشگری، عدم اعتماد به نفس و اضظراب مواردی از این آثار نامطلوب است که دوران کودکی و بزرگسالی فرد را تحت الشعاع خود قرار میدهند. والدینی که در روش تربیتی خود از افراط و تفریط، خشونت، تبعیض و مقایسه، بیحوصلگی و زمان نگداشتن برای هم صحبتی و بازی کودکان زندگی را سپری میکنند با این نوع رفتاری که از خود نشان میدهند عامل مؤثری در به وجود آمدن این مشکلات میباشند. لذا لازم است والدین اصولی را در شیوه تربیتی خود بیاموزند و آن را به کار بگیرند. اصولی چون آموزش و تقویت باورهای دینی ،رعایت عدالت،مثبت اندیشی،تفاهم رفتاری پدر و مادر،صبر و مدارا، با به کار بستن این اصول رفتاری نیازهای عاطفی فزرندان خود را برطرف کرده و زندگی سرشار از آرامش و امنیت را برای آنها فراهم کنند.
سید ابراهیم حسینی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 23-42
چکیده
پیشگیری از ارتکاب جرم بهمعنای پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن، که همواره یکی از مهمترین دغدغههای نظامهای حقوقی بوده، امروزه یکی از مهمترین ارکان سیاست جنایی کشورها را تشکیل میدهد. بیتردید در کنار دستگاههای قضایی و اجرایی و انتظامی بلکه مقدم بر آنها، دستگاه ...
بیشتر
پیشگیری از ارتکاب جرم بهمعنای پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن، که همواره یکی از مهمترین دغدغههای نظامهای حقوقی بوده، امروزه یکی از مهمترین ارکان سیاست جنایی کشورها را تشکیل میدهد. بیتردید در کنار دستگاههای قضایی و اجرایی و انتظامی بلکه مقدم بر آنها، دستگاه قانونگذاری با وضع قوانین کارآمد و مؤثر، بهویژه در ایران و کشورهای پیرو نظام حقوقی مدون، میتواند هم با جرمانگاری اعمال مجرمانه و تنظیم فهرستی از جرایم و مجازاتها و آگاه نمودن افراد جامعه نسبت به رفتارهای ضداجتماعی، در پیشگیری از جرایم تأثیر شایستهای داشته باشد و هم با بسیج کردن و جهت دادن به دستگاههای قضایی و اجرایی از وقوع و شیوع آسیبهای اجتماعی پیشگیری کند. امروزه پاشنه آشیل جمهوری اسلامی، گسترش فساد و ارتکاب جرائم و در نتیجه پیشامد آسیبهای اجتماعی است که با گستره و دسترسی وسیع و آسان فضای مجازی تصاعد هندسی پیدا کرده آثار مخرب و ویرانگر آن بالاتر از حد تصور است. در این تحقیق تلاش کردیم تا با شیوه تحلیلی انتقادی، نقش قانون را در پیشگیری از جرم، و آسیبهای اجتماعی بررسی کنیم.
زهرا شاهیاری حیدرلو؛ اسماعیل چراغی کوتیانی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 43-58
چکیده
حکومت اسلامی در برابر مردم دارای وظایف مختلفی میباشد. یکی از اقشار آسیبپذیر جامعه، بیوه زنان میباشند که حاکم اسلامی بالخصوص در قبال آنها وظایفی خاص دارد؛ چنانچه در روایات نیز از پیامبر(ص) و امام علی(ع) به عنوان پناه بیوه زنان یاد شده است. این نوشتار بر آن است تا وظایف حکومت اسلامی را در قبال بیوه زنان از منظر آیات و روایات مورد ...
بیشتر
حکومت اسلامی در برابر مردم دارای وظایف مختلفی میباشد. یکی از اقشار آسیبپذیر جامعه، بیوه زنان میباشند که حاکم اسلامی بالخصوص در قبال آنها وظایفی خاص دارد؛ چنانچه در روایات نیز از پیامبر(ص) و امام علی(ع) به عنوان پناه بیوه زنان یاد شده است. این نوشتار بر آن است تا وظایف حکومت اسلامی را در قبال بیوه زنان از منظر آیات و روایات مورد مطالعه قرار داده، سپس الگوی اسلامی را از لحاظ تطبیق بر قوانین ایران بررسی کند. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر دادههای گردآوری شدۀ در منابع واسطهای کتابخانهای میباشد. طبق یافتههای این پژوهش، از منظر آیات و روایات، تأمین نیازهای اقتصادی زنان بیوه و ایجاد عدالت از وظایف مهم حاکم اسلامی میباشد، همچنین حاکم باید با فرهنگسازی و ایجاد امکاناتی برای رسیدگی سریع به شکایات بیوه زنان و آماده کردن شرایطی برای تسهیل ارتباط با مشاوران، آسیبهای اجتماعی مانند تهمتها و تحقیرها و آسیبهای روحی ـ روانی بیوه زنان را کاهش دهد. در بررسی تطبیقی الگوی اسلامی با قوانین ایران نسبت به زنان بیوه، یافتهها نشان میدهد قوانینی که ایران در رابطه با بیوه زنان وضع کرده به تأمین نیازهای اقتصادی بیوه زنان غیر شاغل مربوط میشود که وظیفه اجرای این قوانین بر عهده بهزیستی و کمیته امداد میباشد. همچنین دولت با قرار دادن مشاوران در این دو مؤسسه، به مشکلات بیوه زنان در زمینه اجتماعی، اقتصادی، حقوق و ... مشاوره رایگان میدهد. با این وجود به مشکلات ناشی از فرهنگها و نگرشهای غلط جامعه از جمله سوءظن، تهمت و تحقیر بیوه زنان و مزاحمتهای جنسی توجهی نشده است، همچنین مشکلات بیوه زنان شاغل هم مغفول مانده است. در همین راستا فرهنگسازی مطلوب به وسیله رسانههای عمومی، تأسیس انجمنهایی برای خدمات مشاورهای، رفاهی، مالی و توانمندسازی این زنان و همچنین نشریات و سایتهایی برای بررسی و رسیدگی به مشکلات بیوه زنان، احتساب خانه داری به عنوان شغل، ایجاد مهدکودکهای دولتی با امکانات مناسب و به تعداد مورد نیاز، و مهمتر از همه، قرار دادن مامورانی برای بازرسی حال بیوه زنان و رسیدگی به شکایات آنها پیشنهادهایی برای کاهش مشکلات بیوه زنان میباشد.
شهره پیرانی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 43-60
چکیده
آسیبهای اجتماعی یکی از چالشهای جدی حاکمیت کشورها است و با کارآمدی نظام مرتبط میشود. آسیبهای اجتماعی، پدیدهای پیچیده، چندبعدی و به طور مرتب در حال به روزشدن است که بایستی آن را از منظرهای گوناگون روانی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی مورد توجه و مداقه قرار داد. از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی توجه به آسیبهای اجتماعی به عنوان معضلات ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی یکی از چالشهای جدی حاکمیت کشورها است و با کارآمدی نظام مرتبط میشود. آسیبهای اجتماعی، پدیدهای پیچیده، چندبعدی و به طور مرتب در حال به روزشدن است که بایستی آن را از منظرهای گوناگون روانی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی مورد توجه و مداقه قرار داد. از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی توجه به آسیبهای اجتماعی به عنوان معضلات اجتماعی مورد توجه رهبر فقید انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و پس از ایشان رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفت. توجه ویژه حضرت آیت الله خامنهای در دهه 1390 به این آسیبها ویژه تر شد. پژوهش نشان میدهد که در منشا آسیبهای اجتماعی جامعه اسلامی حضرت امام خمینی و رهبر معظم انقلاب نگاه مشابهای دارند و ابته برای درمان این آسیبها راهحلهایی را متناسب با زمانه و نوع آسیب ارائه میدهند که البته هردو بزرگوار بیش از همه مسئولیت حکومت اسلامی در این زمینه را برجسته مینمایند این مقاله با روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اینترنتی در پی پاسخ به این سوال است که دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی نسبت به آسیبهای اجتماعی چه بوده و چه راه حلی را برای حل این معضلات ارائه دادهاند.
محمودرضا حقیقت
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 59-80
چکیده
با تغییر یکباره نظام آموزش کشور از حضوری به مجازی، بروز آسیبهای حضور دانشآموزان در فضای مجازی دور از ذهن نبود که البته اگر آموزشوپرورش طبق سند تحول بنیادین حرکت میکرد دیگر با شرایط کرونایی یکباره به فضای مجازی پرتاب نمیشد، چراکه طبق این سند موظف به برنامهریزی برای آموزش مجازی بوده است. با گسترش حضور دانشآموزان در فضای ...
بیشتر
با تغییر یکباره نظام آموزش کشور از حضوری به مجازی، بروز آسیبهای حضور دانشآموزان در فضای مجازی دور از ذهن نبود که البته اگر آموزشوپرورش طبق سند تحول بنیادین حرکت میکرد دیگر با شرایط کرونایی یکباره به فضای مجازی پرتاب نمیشد، چراکه طبق این سند موظف به برنامهریزی برای آموزش مجازی بوده است. با گسترش حضور دانشآموزان در فضای مجازی، ترس از تخریب مبانی اخلاقی ـ اجتماعی و نداشتن امنیت روانی ـ فرهنگی ناشی از اطلاعات آلوده و مخرب در فضای مجازی بیش از پیش احساس شده است، تربیت هنری فرایندی است که شکوفایی و رشد مهارتهای فکری و شناختی و تولید ایدههای نوین در دانشآموزان را به همراه دارد. همچنین، یکی از مهمترین کارکردهای نظام آموزش اخلاقی پیشرو به شمار میآید و به شکلگیری هویت فرهنگی، رفتارسازی در جامعه و هدایت دانشآموزان بهسوی هنجارها میانجامد. بدین ترتیب، تربیت هنری به دانشآموزان در رسیدن به شناخت و خودآگاهی کمک میکند؛ ضمناً، نقش مهمی در ارتقای خلاقیت آنها خواهد داشت که در حوزههای مختلف زندگی نیز کاربرد دارد. تربیت هنری میتواند عاملی برای رشد و پرورش دانشآموزان باشد که عدم کجروی و انحراف در فضای مجازی را برای آنان درپی خواهد داشت. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تربیت هنری است که میتواند دانشآموزان را در استفاده درست از فضای مجازی یاری کند. نتایج حاصل از پژوهش، شناخت مهمترین آسیبهای فضای مجازی و نقش تربیت هنری در کاهش آن بین دانشآموزان است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و جمعآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و بررسی اسنادی بوده است.
غلام رضا شفق؛ سید حسین شرف الدین؛ عبدالهادی صالحی زاده
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 61-82
چکیده
بسیاری از نظریات ساختاری- کارکردی تنها بر انحرافات اجتماعی تأکید دارند، براساس آیات قرآن نیز این موارد انحرافات اجتماعی است؛ اما دستهای دیگر از انحرافات بزرگ سیاسی و اقتصادی در آیات قرآن و نظریه تضاد مطرح میشود که دارای پیامدهای خطرناکتر و ابعاد پیچیدهترند. در این مقاله، مقولات این قبیل انحرافات با روش تحلیل محتوای کیفی ...
بیشتر
بسیاری از نظریات ساختاری- کارکردی تنها بر انحرافات اجتماعی تأکید دارند، براساس آیات قرآن نیز این موارد انحرافات اجتماعی است؛ اما دستهای دیگر از انحرافات بزرگ سیاسی و اقتصادی در آیات قرآن و نظریه تضاد مطرح میشود که دارای پیامدهای خطرناکتر و ابعاد پیچیدهترند. در این مقاله، مقولات این قبیل انحرافات با روش تحلیل محتوای کیفی از نظریه تضاد استخراج شده و سپس بر قرآن عرضه گردیده و مقولات نهایی استخراج گردیده است. در مجموع پنج مقوله نابرابری اجتماعی، احساس محرومیت، تحریف تعریف اعمال انحرافی، ظلم و تعدی توانمندان و برچسب کجروی مهمترین مقولات استخراج شده از نظریه تضاد بود. با مرور آیات و روایات و با توجه به تفاسیر و شرح آیات و روایات معلوم شد که این مقولات در متون دینی نیز ذکر شده است اما از لحاظ مبنایی و نحوه تبیین مقولات با نظریه تضاد متفاوت است. متون دینی، همانند نظریه تضاد، تنها به عوامل اقتصادی توجه نکرده، بلکه عوامل فرهنگی، سیاسی و حتی شخصیتی را نیز در تبیین این مقولات دخیل دانسته است. پس توانمندان از قدرت و ثروت تأثیر میپذیرند اما میزان تأثیر پذیری آنان متفاوت است؛ به گونهای که برخی قدرتمندان و ثروتمندان نه تنها از قدرت و ثروت برای ظلم و تعدی و تحریف حقایق استفاده نکردند، بلکه آن را عامل خدمت به جامعه قرار دادند. همچنین برخی محرومین به دلیل محرومیت مادی دچار احساس محرومیت نشدند و در نهایت منحرف نگردیدند. پس طبق متون دینی قدرت و ثروت متغیرهای مهمی هستند؛ اما میزان تأثیرگذاری آنها بر افراد مختلف متفاوت است.
فاطمه فرهادیان؛ نرگس افشار
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 81-108
چکیده
براساس دادههای منتشر شده از سوی سازمانهای مختلف جمعیتشناختی، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در ایران در حال کاهش است. این امر میتواند ناشی از دلایل متعددی باشد. با وجود این، دگرگونیهای فرهنگی طی چند دهه اخیر، در میان سایر تغییرات، بیشتر از همه خودنمایی میکنند. رشد فردگرایی و تفکرات اومانیستی، تغییرات ...
بیشتر
براساس دادههای منتشر شده از سوی سازمانهای مختلف جمعیتشناختی، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در ایران در حال کاهش است. این امر میتواند ناشی از دلایل متعددی باشد. با وجود این، دگرگونیهای فرهنگی طی چند دهه اخیر، در میان سایر تغییرات، بیشتر از همه خودنمایی میکنند. رشد فردگرایی و تفکرات اومانیستی، تغییرات باورها و نگرشها، رشد سکولاریسم، دگرگونی در ارزشهای خانوادگی و تحول خواهی در زمره مهمترین تحولات مرتبط با باروری است. هدف از این پژوهش، مطالعه عوامل مؤثر در باروری در حوزههای فردی، خانوادگی و اجتماعی و تبیین الگویی برای خانواده در زمینه باروری با استناد بر شواهد معتبر و با تکیه بر آموزه های دینی است. برایناساس، روش تحقیق در این مطالعه، از نوع کیفی و به صورت فراتحلیلی است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه کاملاً معناداری میان متغیرهای فردگرایی، مدرنیزاسیون، دینداری، سکولاریسم و ارزشهای خانوادگی در خانواده ها و باروری وجود دارد؛ بهاین معنا که هر چه میزان التزام به باورهای دینی خانواده بیشتر، سطوح سکولاریسم و فردگرایی کمتر و هر چه میزان توجه به ارزشهای خانوادگی بیشتر باشد، نرخ باروری در آن خانوادهها بیشتر است. در این میان مدرنیزه شدن و تبعات متأثر از آن بر خانواده و بهویژه زنان سهم زیادی در تغییر نگرشها داشته است. بنابراین مهمترین اصل، تغییر در نگرش، باور و ارزش و کنش در سه سطح فرد، خانواده و جامعه است. نگرش ها در طول زمان و یک فرایند تحولی شکل میگیرند و سپس به به باورها و ارزشها و نهایتاً به کنش تبدیل میشوند و زمانی که شکل گرفتند تغییر آنها به سادگی امکان پذیر نمی باشد ازاینرو باید در این زمینه اقدامات مؤثری شکل بگیرد.
محمد مهدی قربانی؛ احمد علیرمضانی؛ معصومه دارابی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 83-110
چکیده
در این پژوهش، تأثیر و رابطه آسیبهای فرهنگی فضای مجازی بر هویت جامعه، مورد بررسی قرار گرفته است. با این فرض که ماهیت فناوری فضای مجازی، خصوصاً در مقطع نوجوانی و جوانی میتواند باعث ایجاد دگرگونیهایی در هویت فرهنگی شود. در واقع، استفادة نادرست از فضای مجازی در دگرگون ساختن هویت فرهنگی با تحت تأثیر قرار دادن هویت جنسیتی، هویت خانوادگی، ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر و رابطه آسیبهای فرهنگی فضای مجازی بر هویت جامعه، مورد بررسی قرار گرفته است. با این فرض که ماهیت فناوری فضای مجازی، خصوصاً در مقطع نوجوانی و جوانی میتواند باعث ایجاد دگرگونیهایی در هویت فرهنگی شود. در واقع، استفادة نادرست از فضای مجازی در دگرگون ساختن هویت فرهنگی با تحت تأثیر قرار دادن هویت جنسیتی، هویت خانوادگی، هویت ملی، هویت جهانی و دینی تأثیرگذار خواهد بود. از طرفی رسانههای نوین اطلاعرسانی و در رأس آن اینترنت، موجب نوسازی فرایندهای اجتماعی هستند و علیرغم فرصتهایی که در اختیار بشر قرار دادهاند و در جای خود، تبیین شده و خواهد شد، اما بدیهی است که پیامد آسیبهای فرهنگی موجود در فضای مجازی، عدم احساس تعهد و مسئولیت در قبال ارزشها و باورها است. در واقع، بخش زیادی از هویت فرهنگی فعلی، حاصل تعامل و ارتباط آن با فضای مجازی است و ازآنجاکه جامعه فعلی، جامعهای در حال گذار است، طبیعتاً با تحولات مربوط به گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن روبرو است. یکی از این تحولات تغییرات هویتی در بُعد هویت فرهنگی است. این پژوهش میتواند بهعنوان تابلوی هشداردهنده و پژوهشی جامعهشناختی، تأثیر شبکههای اجتماعی و سایتهای موجود در فضای مجازی بر هویت فرهنگی را مورد مطالعه قرار دهد.
محمد قاسم پور قاضی محله
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 109-122
چکیده
اثر حاضر به بررسی فرصتها و تهدیدهای خردهفرهنگهای کجرومی پردازد. مقابله با این نوع از جرم و کجروی، به دلیل دارا بودن ماهیت فرهنگی، ظرافت و پیچیدگی خاصی دارد. مواجهۀ امیرالمؤمنین(ع) با خردهفرهنگ خوارج، به دلیل عصمت جایگاه امامت و شباهت نمونۀ خوارج با بسیاری از خردهفرهنگهای عصر حاضر، میتواند الگوی مناسبی برای مواجهه با ...
بیشتر
اثر حاضر به بررسی فرصتها و تهدیدهای خردهفرهنگهای کجرومی پردازد. مقابله با این نوع از جرم و کجروی، به دلیل دارا بودن ماهیت فرهنگی، ظرافت و پیچیدگی خاصی دارد. مواجهۀ امیرالمؤمنین(ع) با خردهفرهنگ خوارج، به دلیل عصمت جایگاه امامت و شباهت نمونۀ خوارج با بسیاری از خردهفرهنگهای عصر حاضر، میتواند الگوی مناسبی برای مواجهه با خردهفرهنگهای عصر حاضر باشد. لذا راهبرد این مقاله، پاسخ به مسالهای معاصر یعنی تبدیل تهدید خردهفرهنگیهای کجرو به فرصت، با مراجعه به یک نمونۀ تاریخی در صدر اسلام، یعنی جریان خوارج است. روش تحقیق از جهت گردآوری اطلاعات، استنادی و از جهت پردازش، تحلیل محتوا است. براساس این بررسی، شرط استفاده از فرصت خردهفرهنگهای کجرو، رویۀ رسمی اصلاح همنشینی در خردهفرهنگهای کجرو و مدارا و رواداری در مقابل آنها و اتخاذ شیوههای نرم مانند بحث و مناظرۀ علمی برای اصلاح آنها است. به کار بردن روشهای سخت و خشن، جزدر مواقع اضطرار، میتواند این فرصتها را به تهدید تبدیل کند.
حبیب داستانی بِنیسی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 111-144
چکیده
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان ...
بیشتر
جذّابیّتهای متعدّد بازیهای دیجیتالی (اعمّ از: بازیهای رایانهای، اندرویدی، و...) و دسترسی آسان به آنها، موجب توجّه روزافزون اقشار مختلف جامعه به این رسانۀ جدید شده است، به گونهای که امروزه بخش عمدهای از شبانهروز بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان به استفاده از بازیهای دیجیتالی اختصاص مییابد.تمایل فراوان مردم جهان و ایران به این مقولۀ نو رسانهای، سبب توجّه و سرمایهگذاری فراوان صاحبان اندیشه و سرمایه در این صنعت گردیده است تا بتوانند ضمن درآمدزایی سرشار از آن، به ترویج و نهادینهسازی تفکّرات خود بپردازند و در حقیقت، بازی دیجیتالی، یکی از بهترین و پُربازدهترین راهکنشهای قابل انتخاب با بالاترین سطح تأثیرگذاری در مخاطبین است.بهرهگیری از تکنیکهای مختلف فنّی و پیچیده (فارغ از سطوح: راهبرد، راهکنش، و اهداف موضوعی) در راستای مقاصد توسعهدهندگان بازیهای دیجیتالی و افراد پشتپردۀ تولید، از مهمترین دلایل تأثیرگذاری بازیها بر روی بازیبازان میباشد، که به شدّت مورد غفلت پژوهشگران قرار گرفته است، و هیچگونه آسیبشناسی تخصّصی در این زمینه صورت نپذیرفته است.«نور» و «سایه» به عنوان یکی از مهمترین تکنیکهای مورد استفاده در بازیهای دیجیتالی، دارای ابعاد فنّی و محتوایی فراوانی هستند که در این مقاله تلاش میشود ضمن ارائۀ این پژوهش بینارشتهای برای نخستینبار، به بررسی روشهای استفاده از نور و سایه در بازیها و تبیین روشهای تأثیرگذاری آن و آسیبشناسی این موضوع از منظر اسلام و روانشناسی بپردازد.در این مقاله، از روشهای توصیفی تحلیلی تبیینی و کیفی مانند تحلیل محتوا و نشانهشناسی، و در مباحث دینی از روش مطالعات کتابخانهای و نرمافزاری استفاده شده است.
زهرا آبیار؛ شهلا آبیار
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 123-140
چکیده
از آسیبهای اجتماعی که خانوادهها را با چالش جدی مواجه کرده، وجود دختران در معرض آسیبی است که به علت فقدان حمایت خانوادگی، در خانههای سلامت نگهداری میشوند. بازیابی و جلوگیری از شکنندگی هویت زنانگی این افراد از دغدغههای اصلی این مراکز است؛ مراکزی که دختران در معرض آسیب اجتماعی و فاقد حمایتهای خانوادگی و اجتماعی را زیرپوشش ...
بیشتر
از آسیبهای اجتماعی که خانوادهها را با چالش جدی مواجه کرده، وجود دختران در معرض آسیبی است که به علت فقدان حمایت خانوادگی، در خانههای سلامت نگهداری میشوند. بازیابی و جلوگیری از شکنندگی هویت زنانگی این افراد از دغدغههای اصلی این مراکز است؛ مراکزی که دختران در معرض آسیب اجتماعی و فاقد حمایتهای خانوادگی و اجتماعی را زیرپوشش قرار داده و با ارائه خدماتی زمینه استقلال اقتصادی، اجتماعی و توانمندسازی آنها را مهیا میکنند تا بار دیگر با آسیبهای جدیتری مواجه نشوند. این پژوهش با هدف پاسخ به این سؤال است که چه عواملی بر افول هویت زنانگی دختران خانههای سلامت تأثیرگذار بوده، صورت پذیرفته است. رویکرد این پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی برای واکاوی این مسئله استفاده شده است. برای گردآوری دادههای تحقیق با 8 نفر از دختران و زنان خانههای سلامت شهر اصفهان که به روش نمونهگیری هدفمند گزینش شدهاند، مصاحبه نیمه ساختارمند انجام شده است. تحلیل دادهها نشان میدهد «کلیشههای بستهبندی شده»، با کدهای تفسیری معطوف بودن به گذشته، دیریابی نسلی، جنسیت محوری محیطی، تنبیههای تک جنسیتی، همچنین کد تبیینی «خود پنداره القایی» با کدهای تفسیری انزوای شخصی، فقدان خودباوری، تقلیدپذیری از همسالان، هیجان خواهی نارس و کد تبیینی «خود تفسیری انگاره باورها» با کدهای تفسیری چرخش در باورمندیها، جبرگرایی و نارسایی مذهبی نقش تعیینکنندهای در شکنندگی هویت زنانگی این افراد در سالهای ترک خانه داشته است.
مصطفی جمالی؛ علیرضا جمالی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 145-164
چکیده
این مقاله به دنبال ارائه مدل مفهومی و پایه در شناخت آسیبهای اجتماعی میباشد و بر این پیشفرض استوار است که جامعهپردازی در عصر حاضر از پیچیدگیهای خاصی برخوردار گردیده است، به گونهای که برای طراحی برنامههای توسعه اجتماعی و یا آسیبشناسیهای اجتماعی، تأثیر و تأثر همه مؤلفههای حیات اجتماعی و حتی حیات فردی بر یکدیگر و سهم ...
بیشتر
این مقاله به دنبال ارائه مدل مفهومی و پایه در شناخت آسیبهای اجتماعی میباشد و بر این پیشفرض استوار است که جامعهپردازی در عصر حاضر از پیچیدگیهای خاصی برخوردار گردیده است، به گونهای که برای طراحی برنامههای توسعه اجتماعی و یا آسیبشناسیهای اجتماعی، تأثیر و تأثر همه مؤلفههای حیات اجتماعی و حتی حیات فردی بر یکدیگر و سهم تأثیر هر یک در ایجاد توسعه کل جامعه باید ملاحظه و محاسبه گردد. از این حیث، یکی از آسیبهای مهم نظام برنامهریزی موجود ما نداشتن مدل جامع جهت شناخت نظاممند آسیبهای اجتماعی میباشد. مدلی که در سایه داشتن آن اولاً، تمام آسیبهای اجتماعی شناخته شود. ثانیاً، ارتباطات و تأثیرگذاری این آسیبها بر یکدیگر معین گردد. ثالثاً، وزن و سهم تأثیر هر آسیب در ایجاد ناهنجاریهای اجتماعی معین گردد. این مدل مفهومی از برقراری ارتباط ماتریسی بین سه دسته از مؤلفههای مفهومی در باب شناخت آسیبهای اجتماعی شکل گرفته است. این سه دسته از مؤلفهها عبارتند از: آسیبهای اجتماعی در سه حوزه «سیاسی، فرهنگی، اقتصادی» و در سه سطح «توسعه، کلان، خُرد» و در سه مقیاس «ملی، منطقهای، جهانی» که از ضرب اینها در یکدیگر مدلی با 27 خانه به دست میآید که بر اساس آن میتوان آسیبهای اجتماعی را طبقهبندی، توزین و ارتباط آنها با یکدیگر را تبیین کرد. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع مکتوب و کتابخانهای میباشد.
زینب آورکانی؛ اعظم راودراد
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 141-158
چکیده
تغییرات اجتماعی حاصل از انقلاب جنسی آمریکا و اروپا، موجب تغییرات بسیاری در سبک زندگی و قوانین در جهان شده اند. نگاه جامعه ایران به این انقلاب، در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین تحلیل اثرات این انقلاب در ایران، پرسش مهمی است که تا مدت ها تابو به نظر میرسید، اما در طی سالهای اخیر به دغدغه ای تبدیل شده که برخی افراد را وادار به ساخت ...
بیشتر
تغییرات اجتماعی حاصل از انقلاب جنسی آمریکا و اروپا، موجب تغییرات بسیاری در سبک زندگی و قوانین در جهان شده اند. نگاه جامعه ایران به این انقلاب، در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین تحلیل اثرات این انقلاب در ایران، پرسش مهمی است که تا مدت ها تابو به نظر میرسید، اما در طی سالهای اخیر به دغدغه ای تبدیل شده که برخی افراد را وادار به ساخت مستندهایی در این حوزه کرده است. در این مطالعه سعی داشتیم با تحلیل دو نمونه از این مستند ها، به تفاوت ها و اشتراکات در نگاه جامعه ایران به انقلاب جنسی در اروپا و آمریکا و همچنین مقایسه شرایط اجتماعی ایران و کشورهای دچار انقلاب جنسی، از زاویه این مستندات به عنوان آینه ای از جامعه، بپردازیم. چهارچوب نظری منتخب در این مطالعه، نظریه سورلن در مورد فیلم به عنوان آینه ای از جامعه است و همچنین روش مورد استفاده در این تحلیل، روش نشانه شناختی طبق دیدگاه سوسور است. از بین مستندات ساخته شده در حوزه مرتبط با انقلاب جنسی، در این مطالعه به ارزیابی و قیاس دو مستند "ایکسونامی" اثر محسن آقایی و "انقلابجنسی1" اثر حسین شمقدری پرداخته ایم که هر دو از مستندات پر بازدید و جنجالی در این حوزه بودند. به علاوه در انتهای تحلیل، با طرح دیدگاه های اسلامی، سعی شده است همخوانی یا تعارض ادعاها و بازنمایی های دو مستند با اسلام نیز مورد قیاس قرار گیرند.
محمد علی قدس پور؛ محمد افکانه
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 165-192
چکیده
هم اکنون فرآیند عملیات پدافندی برای خنثی سازی آسیب یک آسیب زننده در فضای مجازی ، در لایه عمومی به صورت تشخیص آسیب به صورت دستی و نه ماشینی و با ذهن مومنانه و انقلابی و نه اجتهادی و بر اساس آیات و روایات به نحوه غیر بر خط و نه برخط و سپس تولید یک پست یا کامنت بر اساس سناریوی متناسب با آسیب تشخیص داده شده و در قالب فردی یا سازمانی جزیره ای ...
بیشتر
هم اکنون فرآیند عملیات پدافندی برای خنثی سازی آسیب یک آسیب زننده در فضای مجازی ، در لایه عمومی به صورت تشخیص آسیب به صورت دستی و نه ماشینی و با ذهن مومنانه و انقلابی و نه اجتهادی و بر اساس آیات و روایات به نحوه غیر بر خط و نه برخط و سپس تولید یک پست یا کامنت بر اساس سناریوی متناسب با آسیب تشخیص داده شده و در قالب فردی یا سازمانی جزیره ای و نه سیستماتیک تک بعدی و نه هیبریدی انجام می پذیرد و در لایه دولتی به صورت ولنگارانه تقریبا هیچ واکنشی نداریم .در نحوه مقابله با آسیب های فضای مجازی از جهت روشی ، هر روشی که دارای یکی از خصوصیات 1- ماشینی تا حد ممکن و عمل دستی در حد ضرورت2- هیبریدی عمل کردن3- فعالیت سیستماتیک4- عمل برخط و آنلاین4- به صورت اجتهادی و نه ذهن مومنانه5-با استفاده از ظرفیت آیات و روایات 6-همراه با بسته پشتیبانی متناسب با سناریوی طراحی شده 6- با اتکاء بر ارتش سایبری ، نباشد، محکوم به شکست است و نمی توان آن را در حد مواجهه حکمرانی دینی با فضای مجازی ارزیابی کرد و از این سو نیز مواجهه با فضای مجازیطبق شرایط فوق و مرحله به مرحله، کاملا ممکن و مطلوب است.
مهدیس حمزه ای
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 فروردین 1401
چکیده
آسیبهای اجتماعی به عنوان اموری که نظم عمومی جامعه را به هم می زنند و هنجارهای آن را مورد تعرض قرار می دهند بسیار حایز اهمیت می باشند. چراکه افزایش ناهنجاریها نشانه ای از وجود بحران محسوب می شود و نظم اجتماعی را تهدید می کند.و می تواند کیفیت زندگی فردی و اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار دهد از این رو بسیاری از اندیشمندان حوزه های مختلف ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی به عنوان اموری که نظم عمومی جامعه را به هم می زنند و هنجارهای آن را مورد تعرض قرار می دهند بسیار حایز اهمیت می باشند. چراکه افزایش ناهنجاریها نشانه ای از وجود بحران محسوب می شود و نظم اجتماعی را تهدید می کند.و می تواند کیفیت زندگی فردی و اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار دهد از این رو بسیاری از اندیشمندان حوزه های مختلف دینی،اجتماعی،روانشناسی،قضایی و ... به بررسی این مطلب پرداخته اند ازآنجا که آسیب های اجتماعی می توانند سلامت جامعه را به خطر اندازند و دین اسلام توجه خاصی به موضوع اجتماع دارد محقق در پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی آسیب های اجتماعی از دیدگاه اسلام می باشد. باشد این پژوهش از نظر روش کیفی است که در ابتدا از روش فراترکیب(متاسنتز)به بررسی و تحلیل منابع مرتبط با آسیب های اجتماعی از دیدگاه اسلام پرداخته و سپس از با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری به مرحله ی اجرا در آمده است. این روش جزو روش های تجزیه و تحلیل سیستم ها می باشد که به بررسی تعاملات میان عناصر سیستم می پردازد. به منظور خوشه بندی ابعاد آسیب های اجتماعی نیز از روش MICMACاستفاده شده است . یافته ها نشان داد که از بین ابعاد آسیب های اجتماعی و پس از آن آسیب های قضایی دارای بیشترین قدرت نفوذ و آسیب های جانی دارای بیشترین وابستگی هستند
محمدرضا خاکی قراملکی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 159-178
چکیده
پژوهش حاضر درصدد تحلیل علل و عوامل آسیبهای اجتماعی در فرهنگ عمومی جامعه اسلامی است که بهتدریج جوامع دینی را به وضعیت بحرانی سوق میدهد. بررسی علل و عوامل اجتماعی، این تحقیق با تکیهبر برخی دادههای تحلیلی و توصیفی نظریهپردازان اجتماعی و نظریههای توسعه اجتماعی، نسبت به وضعیت بحرانی جوامع توسعهیافته و درحال گذار، تلاش میکند ...
بیشتر
پژوهش حاضر درصدد تحلیل علل و عوامل آسیبهای اجتماعی در فرهنگ عمومی جامعه اسلامی است که بهتدریج جوامع دینی را به وضعیت بحرانی سوق میدهد. بررسی علل و عوامل اجتماعی، این تحقیق با تکیهبر برخی دادههای تحلیلی و توصیفی نظریهپردازان اجتماعی و نظریههای توسعه اجتماعی، نسبت به وضعیت بحرانی جوامع توسعهیافته و درحال گذار، تلاش میکند به عوامل زیرساختی آسیبها بپردازد.البته این وضعیت بحرانی وتبعا نوع تحلیل ها از آسیب ها دراین دوجامعه به نحویکسان نمی باشد. مسئلهی جدی در پیدایش آسیبها و ناهنجارهای اجتماعی این که آیا فاعلیت و اختیار و انتخاب سوء کنشگران اجتماعی و مشارکت هوشمندانه و فعالانه آنها، نقش اصلی را بازی میکند؟ یا اساساً عاملیت و الزامات جبرگونه ای ساختارالگوهای اجتماعی متغیراصلی در آسیبها بوده و فاعلیت ارادی انسانها در این بستر نقش فرعی دارد؟ روش شناسی این تحقیق، مبتنی برگردآوری دادهها از طریق مطالعات کتابخانه ای وتحلیل کیفی متن است.نتایج این روش نشان میدهد که نقش عاملیت ساختارهای نظری و عینی برآمده از شبکه علوم سکولار و نظام کارشناسی غرب را که امروزه در قالب نظریه ها ومدلهای توسعه اجتماعی عرضه میشود ازآنجا که سکولار و مبتنی بر نظام سرمایهداری است، طبعاً الگوی تولید،توزیع،مصرف،درحوزه قدرت،ثروت،دانش، با مکانیزم طبقاتی صورت میگیرد که در انحطاط و تخریب سبک زندگی فردی و اجتماعی نقش اساسی دارد، که الزامات و نتایج مثبت و منفی آن را، بهوضوح میتوان در تغییر اخلاق اجتماعی، امنیت و ثبات اجتماعی یا سلب آن شاهد بود.
رشید رکابیان؛ مهرداد عله پور
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 193-216
چکیده
جامعه آرمانی یاجامعه مطلوب که همیشه مورد توجه فلاسفه وادیان الاهی بودهاست جامعهای است، تحت ولایت الهی که هدف آن رشد معنوی و مادّی بشر است و دائماً در حال رشد و شکوفایی است وکرامت انسان ها در آن رعایت میشود، مردم به ولایت الهی و اطاعت از فرامین او تن میدهند و عدالت و تقوای الهی را در تمام شؤون آن به پا میدارند .اما جامعه آرمانی ...
بیشتر
جامعه آرمانی یاجامعه مطلوب که همیشه مورد توجه فلاسفه وادیان الاهی بودهاست جامعهای است، تحت ولایت الهی که هدف آن رشد معنوی و مادّی بشر است و دائماً در حال رشد و شکوفایی است وکرامت انسان ها در آن رعایت میشود، مردم به ولایت الهی و اطاعت از فرامین او تن میدهند و عدالت و تقوای الهی را در تمام شؤون آن به پا میدارند .اما جامعه آرمانی اسلامی که معمارآن پیامبر اسلام ص بوده است که دارای قانون اساسی ی مدونی به نام قرآن بوده است به دلایل متعدد دچار انحراف شده است وآسیب های وبحرانهایی را گذارند براین اساس درطول تاریخ اندیشمندان اسلامی ضمن بیان ویژگی های جامعه ارمانی اسلامی بر تشکیل چنین جامعه ای تاکید داشتند.آنهابااستناد به نظر قرآن کریم و روایات معصومین(ع) نه تنها دست یافتن به جامعة آرمانی امکانپذیر دانستند، بلکه هدف بعثت انبیا همین می دانستند. با مداقه به بحث مذکورپرسش اصلی این پژوهش این است که از منظر متون دینی جامعة آرمانی چه ویژگیهایی دارد؟فرضیه پژوهش با روش توصیفی –تحلیلی که ازمتون اسنادی بدست میاید جامعهای است که افراد آن در مسیر سعادت و کمال حقیقی خود گام میزنند و تلاش و کوشش میکنند و دارای چهار نوع ارتباط است: ارتباط با خدای متعالی، ارتباط با خود، ارتباط با طبیعت (جمادات، نباتات و حیوانات) و ارتباط با انسانهای دیگر، واین ارتباطات درچهار حوزهی سیاسی(حاکمیّت امام و..)،فرهنگی(آموزش وپرورش توحیدی،عدالت محوری ...)، اقتصادی واجتماعی(امربه به معروف ونهی ازمنکر،صداقت،عقل گرایی و..)بدست میاید.
محمدعارف محبی؛ عبدالهادی صالحی زاده
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 179-192
چکیده
الگویی ازدواج تابع نظام فرهنگی است. ورود فرهنگ مدرن در جهان اسلام، خانوادههای اسلامی را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. برخی سعی دارند میان تجدد و خانواده اسلامی، آشتی ایجاد نمایند اما واقعیت این است که مدرنیته تعارض مبنایی با اسلام و نهاد خانواده دارد. بیخانمانی دنیای غرب، محصول تمدن مدرن است و نوگرایی، جهان اسلام را در تمام عرصهها، ...
بیشتر
الگویی ازدواج تابع نظام فرهنگی است. ورود فرهنگ مدرن در جهان اسلام، خانوادههای اسلامی را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. برخی سعی دارند میان تجدد و خانواده اسلامی، آشتی ایجاد نمایند اما واقعیت این است که مدرنیته تعارض مبنایی با اسلام و نهاد خانواده دارد. بیخانمانی دنیای غرب، محصول تمدن مدرن است و نوگرایی، جهان اسلام را در تمام عرصهها، بخصوص در حوزه خانواده دچار آسیب و مشکلات نموده است. آسیبدیدگی الگویی ازدواج از عناصر مبنایی این آسیبها محسوب میشود. برای توضیح این مسئله؛ نخست تصویری کلی از خانواده در اسلام، باورهای بنیادین و شاکله شخصیتی انسان مدرن ارائه شده است. آنگاه با ارجاع به الزامات فرهنگ مدرن، آسیبهای ازدواج در قالب مفاهیمی: کامجویی جنسی، ناهمگونی شخصیتی، آرمانزدگی، ناتوانی در انجام وظایف و کاهش آستانه صبر و سازش، منطقسازی گردیده است. کلیت تحقیق نشان میدهد که ریشههای مشکلات چیست و چگونه میتوان با مواجهه آگاهانه با تجدد، خانواده مستحکم اسلامی را تمهید نموده و ساخت بخشید.
سید مجتبی عقیلی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 217-228
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از چهار بحران جهانی هزاره سوم و در صدر تهدیدها و آسیب های اجتماعی و از غم انگیزترین معضلات جوامع امروزی است. لذا هدف پژوهش تعیین رابطه هوش معنوی و سلامت عمومی با ولع مصرف در افراد وابسته به شیشه است. روش: توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه مصرف کنندگام مواد مخدر شهر کردکوی است. از میان چهار ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از چهار بحران جهانی هزاره سوم و در صدر تهدیدها و آسیب های اجتماعی و از غم انگیزترین معضلات جوامع امروزی است. لذا هدف پژوهش تعیین رابطه هوش معنوی و سلامت عمومی با ولع مصرف در افراد وابسته به شیشه است. روش: توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه مصرف کنندگام مواد مخدر شهر کردکوی است. از میان چهار مرکز ترک اعتیاد شهر کردکوی نمونه ای به حجم 100 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزارها شامل پرسشنامه های هوش معنوی(ISIS)، سلامت عمومی(GHQ-12) و سنجش ولع مصرف لحظه ای(DDQ)بود. داده ها با همبستگی پیرسون، رگرسیون و آزمون آماری t مستقلت حلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سلامت عمومی نسبت به هوش معنوی پیش بینی کننده بهتری برای ولع مصرف افراد وابسته به شیشه است. بین هوش معنوی با سلامت عمومی و سن رابطه مثبت وجود دارد.اما بین سلامت عمومی، ولع مصرف با سن رابطه ای وجود ندارد. میزان تحصیلات بر هوش معنوی افراد تاثیر ندارد. نتیجه گیری: هر چه افراد از هوش معنوی و سلامت روانی بالاتری برخوردار باشند به نسبت دارای ولع مصرف پایین تر می باشند.
محسن محمدی خانقاهی؛ صفیه رضایی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 193-206
چکیده
مدیریت بومی فضای مجازی و اعمال حاکمیت در قلمرو سایبری کشور از نیمه دوم دهه 80 در دستور کار قرار گرفته است و بهویژه از اوایل سال 1385 بحث طراحی شبکه ملی اطلاعات طرح گردید که مهمترین دلیل پیادهسازی این شبکه، کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با این وجود، کماکان مدیریت بومی فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است ...
بیشتر
مدیریت بومی فضای مجازی و اعمال حاکمیت در قلمرو سایبری کشور از نیمه دوم دهه 80 در دستور کار قرار گرفته است و بهویژه از اوایل سال 1385 بحث طراحی شبکه ملی اطلاعات طرح گردید که مهمترین دلیل پیادهسازی این شبکه، کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با این وجود، کماکان مدیریت بومی فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است و این وضعیت چالشهای فرهنگی، سیاسی و... را برای جمهوری اسلامی ایران تولید کرده است. از این جهت هدف اصلی این پژوهش، آسیبشناسی مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر شبکه ملی اطلاعات است. بر این اساس، سؤال اصلی پژوهش عبارت است از مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران از طریق شبکه ملی اطلاعات، با چه آسیبها و چالشهایی مواجه بوده است؟ بر اساس یافتههای پژوهش، اصلیترین آسیبها، فقدان اجماع نظری پیرامون شبکه ملی اطلاعات در میان متولیان، توسعه نامتوازن، ضعف پیوست اجتماعی و غلبه نگاه سیاسی بوده است. آنچه اکنون بهعنوان شبکه ملی اطلاعات عملیاتی و شناخته میشود، عمدتاً متمرکز بر بعد زیرساختی بوده و دو بعد سرویس و محتوا مورد غفلت قرار گرفته است و این امر نمیتوانند تأمینکننده حاکمیت سایبری جمهوری اسلامی ایران و مدیریت بومی فضای مجازی باشد.
محمدباقر ربانی؛ محمدصادق ربانی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 229-240
چکیده
آسیبهای اجتماعی ازجمله مسائلی است که در هر جامعهای موجود و وسعت آن منوط به تعریفی است که از آن ارائه شده است. جامعه شناسان نظریههای زیستشناسانه، روانشناسانه و جامعهشناسانه برای آسیبهای اجتماعی مطرح کردهاند، اما آنچه در این نوشتار موردتوجه قرار گرفته، راههای مواجهه با آسیبهای اجتماعی از منظر اسلام است. آسیبشناسی ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی ازجمله مسائلی است که در هر جامعهای موجود و وسعت آن منوط به تعریفی است که از آن ارائه شده است. جامعه شناسان نظریههای زیستشناسانه، روانشناسانه و جامعهشناسانه برای آسیبهای اجتماعی مطرح کردهاند، اما آنچه در این نوشتار موردتوجه قرار گرفته، راههای مواجهه با آسیبهای اجتماعی از منظر اسلام است. آسیبشناسی اجتماعی به بررسی و مطالعه نابسامانی و اختلال و عدم تعادل در کارکردهای مربوط به حیات اجتماعی انسانها میپردازد و اصطلاح آسیبشناسی از علوم زیستشناسی عاریت گرفته شده و در مباحث جامعهشناختی با تسامح به کجرفتاری اطلاق میشود. راهکارهای اسلام برای مبارزه با آسیبها، برخی اجتماعی و برخی اقتصادی است.مواردی نظیر تقویت جامعهپذیری دینی، نظارت اجتماعی، تفریحات سالم و نقش گروههای مرجع ازجمله عوامل اجتماعی در کاهش آسیبهای اجتماعی به شمار میرود. همچنین زکات، انفاق، وقف نیز ازجمله عوامل اقتصادی برای کاهش آسیبهای اجتماعی از منظر اسلام است که در این مقاله با روش توصیفی ـ کتابخانهای موردبررسی قرار میگیرد.
اسماعیل چراغی کوتیانی؛ علیاکبر بیاری
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 241-262
چکیده
کارکرد منفی آسیبهای اجتماعی، مدیران جوامع را بر آن داشته تا با ارائه راهکارهایی قانونی و حقوقی به کاهش این آسیبها همت گمارند. اما این تلاش اغلب از کارآمدی کاملی برخوردار نیست. یکی از شیوههای کارآمد به اذعان اندیشمندان، گسترش باورهای دینی است. این باورها از طریق تولید معنا و ایجاد نظام کنترل درونی در افراد به کاهش آسیبهای اجتماعی ...
بیشتر
کارکرد منفی آسیبهای اجتماعی، مدیران جوامع را بر آن داشته تا با ارائه راهکارهایی قانونی و حقوقی به کاهش این آسیبها همت گمارند. اما این تلاش اغلب از کارآمدی کاملی برخوردار نیست. یکی از شیوههای کارآمد به اذعان اندیشمندان، گسترش باورهای دینی است. این باورها از طریق تولید معنا و ایجاد نظام کنترل درونی در افراد به کاهش آسیبهای اجتماعی کمک میکنند. در این نوشتار تلاش شده تا راهکارهای تأثیر باورهای دینی بر کاهش آسیبهای اجتماعی، واکاوی و تحلیل شود. روش این پژوهش، توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر روش گردآوری کتابخانهای و اسنادی است. یافتهها حاکی از آن است که باورهای دینی از طریق ایجاد همبستگی اجتماعی، معنابخشی به زندگی، ایجاد خودکنترلی، احساس حمایت از طرف خدا و تولید احساس مسئولیت در مقابل خداوند به کاهش آسیبها کمک میکند.
عبدالله غلامی؛ نگار کرمی
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 1-14
چکیده
اهتمام به مسئلۀ سلامت جنسی در عصر حاضر، به علت گسترش شبکههای اطلاعرسانی و وسایل ارتباطی که منجر به تشدید و تحریک شهوت میشود، ضرورتی مضاعف است. قرآن کریم در طرح مسائل جنسی از نهایت عفت و متانت بهره برده و در بازگویی اعمال و اندامهای جنسی با استفاده از کنایات از بیپردگی و به کار بردن الفاظ صریح و قبیح اجتناب کرده است، این روش وسیلهای ...
بیشتر
اهتمام به مسئلۀ سلامت جنسی در عصر حاضر، به علت گسترش شبکههای اطلاعرسانی و وسایل ارتباطی که منجر به تشدید و تحریک شهوت میشود، ضرورتی مضاعف است. قرآن کریم در طرح مسائل جنسی از نهایت عفت و متانت بهره برده و در بازگویی اعمال و اندامهای جنسی با استفاده از کنایات از بیپردگی و به کار بردن الفاظ صریح و قبیح اجتناب کرده است، این روش وسیلهای شده تا مخاطبان قرآن به اصل حیا و متانت گفتاری و رفتاری توجه بیشتری داشته و آثار اخلاقی و تربیتی قابل توجه قرآن در فرهنگ عمومی منعکس شود. میل جنسی و نیاز به ارضای آن از امیال فطری بشر است و قرآن به جهت سازگاری که با فطرت انسانی دارد، انسانها را به انتخاب راه سالم ارضای آن و پرهیز از بیراههها توجه داده و به آنها یاد میدهد که چگونه با ایمان به خدا و استعانت از او از بحرانها و مشکلات جنسی رهایی یابند. از سوی دیگر، قرآن مؤمنین را به رعایت اصل حیا در گفتار و رفتار و جلوگیری از اختلاط زن و مرد جهت بهرهمندی از سلامت جنسی فرمان داده و در پایان با اظهار انزجار از اعمال قبیح و قاطعیت در برخورد با مفسدین، اصول و روشهای تربیتی خود در امر سلامت جنسی را کامل کرده است. این پژوهش، با محوریت آیات شریفۀ قرآن، این روشها و اصول تربیتی را مورد بررسی قرار داده تا متصدیان حوزه تربیت بجای استفاده از قوانین تربیتی غیراصولی و ضداخلاقی غرب از این منبع وحیانی و خطاناپذیر جهت پیشبرد اهداف تربیتی بهرهمند شوند.